Την τελευταία του ζαριά κατά το ΔΝΤ παίζει το Μέγαρο Μαξίμου, με την Αθήνα να πιέζει τους δανειστές για «αποφάσεις εδώ και τώρα», αρνούμενη ταυτόχρονα να υποκύψει στις ακραίες απαιτήσεις της Ουάσινγκτον. Στόχος της κυβέρνησης είναι να «προσπεράσει» τα μέτρα που ζητεί το ΔΝΤ, είτε μέσω της μετάθεσης των αποφάσεων για τον ρόλο του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, είτε εξωθώντας στην έξοδο τον πλέον «σκληρό» εκ των δανειστών.
Στο επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα, αλλά και του Ευκλείδη Τσακαλώτου, συνεχίζουν να ποντάρουν στην «παρακαταθήκη» της πρώτης αξιολόγησης: δηλαδή, στο γεγονός ότι η συμφωνία επήλθε για πρώτη φορά χωρίς να «περάσουν» οι τότε ακραίες απαιτήσεις του ΔΝΤ, αλλά και χωρίς την συμφωνία του τελευταίου. Τότε, το ΔΝΤ είχε απλώς προσφέρει… ανοχή στην επίτευξη συμφωνίας, καθώς επικράτησε ο φόβος των Ευρωπαίων για να μην δημιουργηθεί άλλη μία εστία αστάθειας στην Ευρώπη μερικές μόλις εβδομάδες πριν το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου στην Βρετανία που «έβγαλε» Brexit.
Ύστατες πιέσεις
Εδώ και δύο μήνες περίπου, το σκηνικό επαναλαμβάνεται: το ΔΝΤ ζητεί μείωση χρέους, οι Ευρωπαίοι αρνούνται και, ως αντάλλαγμα, το Ταμείο προκρίνει την «ανάγκη» πρόσθετων μέτρων λιτότητας. Παρά τους φόβους που επικράτησαν στο Μέγαρο Μαξίμου ότι στο τέλος -λόγω και των γερμανικών εκλογών του φθινοπώρου- θα γίνει ό,τι ζητεί το ΔΝΤ, ο Αλέξης Τσίπρας φρόντισε να διαμηνύσει σε όλους τους συνομιλητές του ότι σε ορισμένες εκ των απαιτήσεων του ΔΝΤ η κυβέρνηση έχει ήδη πει την «τελευταία λέξη». Ο λόγος για την μείωση του αφορολόγητου στις 5.000 ευρώ, την εκ νέου μείωση των συντάξεων και μία σειρά άλλων μέτρων, τα οποία το ΔΝΤ ζητούσε να νομοθετηθούν για… μετά το 2018. «Μέτρα μετά την λήξη του Μνημονίου δεν υπάρχει περίπτωση να πάρω», φέρεται να έχει διαμηνύσει ο Αλέξης Τσίπρας στον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στη γερμανίδα καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, στον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι και στον γάλλο πρόεδρο, Φρανσουά Ολάντ. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, τουλάχιστον… 3 εκ των προαναφερθέντων διαβεβαίωσαν τον Αλέξη Τσίπρα ότι «κατανοούν» το πολιτικό πρόβλημά του και πως στηρίζουν την στάση της ελληνικής κυβέρνησης.
Οι βουλές του Βερολίνου
Τούτων δοθέντων, η πίεση εδώ και λίγο καιρό έχει παρασκηνιακά μεταφερθεί στο Βερολίνο, όπως εκτιμούν κυβερνητικοί παράγοντες: από τη μία η γερμανική κυβέρνηση πιέζεται να μείνει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα καθώς αυτό έχει ψηφίσει η γερμανική Βουλή, από την άλλη τυχόν αστάθεια στην Ελλάδα πριν τις γερμανικές εκλογές θα καταδείξει ότι το πρόγραμμα που έχει υπερασπιστεί με νύχια και με δόντια η καγκελάριος Μέρκελ απέτυχε… ξανά. Ως εκ τούτου, οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι «δεν είναι τόσο απλό για την Γερμανία να επιμείνει στην στήριξη των ακραίων θέσεων του ΔΝΤ, προκαλώντας εκ νέου αβεβαιότητα σε μία ήδη πληγωμένη Ευρωζώνη», όπως χαρακτηριστικά λένε.
Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό, στο Μαξίμου υποδέχθηκαν χθες βράδυ με προφανή ικανοποίηση την… «απειλή» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι αν αποχωρήσει το ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, θα πρέπει να γίνει διαπραγμάτευση από την αρχή, να συμφωνηθεί νέο πρόγραμμα και να εγκριθεί από την ελληνική Βουλή. Η ικανοποίηση της ελληνικής πλευράς αυτονοήτως δεν έγκειται στην απειλή για… νέο Μνημόνιο, αλλά στο γεγονός ότι για πρώτη φορά ο σκληροπυρηνικός γερμανός υπουργός Οικονομικών μιλάει ανοιχτά και δημόσια για το ενδεχόμενο να αποχωρήσει το ΔΝΤ -κάτι που σθεναρά απέκλειε έως τώρα σε κάθε ευκαιρία.
Τα σενάρια για το Ταμείο
Τούτων δοθέντων, η διαπραγματευτική στρατηγική του Μαξίμου ποντάρει σε δύο σενάρια: το ένα, το… «απλό» είναι να αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι να κρύψουν το πρόβλημα κάτω από το χαλί, όπως έκαναν για να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση: να υπάρξει, μ’ άλλα λόγια, «πολιτική συμφωνία» και για την δεύτερη αξιολόγηση και αυτή να κλείσει πάλι με ανοχή του ΔΝΤ, παραπέμποντας τις αποφάσεις για την συμμετοχή και τον ρόλο του Ταμείου για την… τρίτη αξιολόγηση.
Το δεύτερο σενάριο, που διαμορφώνει ένα νέο τοπίο και μπορεί να κρύβει οφέλη, αλλά και κινδύνους, είναι το σενάριο οριστικής αποχώρησης του Ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα. Αν και προσώρας αυτό ακούγεται κάπως προωθημένο, η «αδιαφορία» του Ντόναλντ Τραμπ για τα ευρωπαϊκά πράγματα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναθεώρηση της στάσης της Ουάσινγκτον έναντι του ΔΝΤ, πιέζοντας το Ταμείο να αποχωρήσει από την Ευρώπη. Στην περίπτωση, αυτή ένας ακραίος δανειστής θα έχει φύγει από την μέση, μαζί με τις… απαιτήσεις του. Ωστόσο, ένα νέο Μνημόνιο θα ξεπροβάλλει απειλητικά στον ορίζοντα, με ό,τι αυτό σημαίνει για την πιθανότητα αστάθειας και το 2017, που ως τώρα περιγράφεται δια κυβερνητικών χειλέων ως «έτος εξόδου της Ελλάδας από την κρίση»…