Του Νίκου Παρασκευά
Όλεθρος ,Αρμαγεδών, Κόλαση,Τραγωδια.Οποια λέξη κι αν χρησιμοποιήσει κανείς δεν θα μπορέσει να δώσει την εικόνα της απίστευτης ,της πρωτοφανούς ,της βιβλικής καταστροφής που προκάλεσαν οι φωτιές στη βόρεια Εύβοια,στο πιο ωραίο το πιο δασωμένο ,το πραγματικά μοναδικό κομμάτι της μεγαλονήσου.
Είναι να απορεί κανείς που αυτό το εξαιρετικό μέρος της ελληνικής επικράτειας αποδείχθηκε τόσο ανοχύρωτο,τόσο παρατημένο,τόσο μόνο…Όταν έχεις κάτι μοναδικό,που αποτελεί κράχτη για τους τουρίστες,πόρο ζωής για τους κατοίκους,ασφάλεια για το περιβάλλον και δεν το προσεχείς ,δεν το σέβεσαι, δεν το έχεις σε πρώτη προτεραιότητα ,είναι σίγουρο ότι αργά η γρήγορα θα το χάσεις.Όταν έχεις ένα σπάνιο δάσος natoura,που το αναφέρουν οι παγκόσμιοι γεωφυσικού χάρτες ως άξιο παρατήρησης ,ανάδειξης και γεωλογικής έρευνας και το έχεις παρατημένο,χωρίς κανένα μέτρο πυροπροστασιας,χωρίς κάποιο σχέδιο έκτακτης ανάγκης ,χωρίς τα ουσιώδη μέσα για την κατάσβεση της φωτιάς ,το μόνο βέβαιο είναι ότι σε κάποιο χρονικό διάστημα δεν θα το έχεις.
Εκείνο που τόνισαν από την αρχή ο Δήμαρχος Μαντουδίου αλλά και ο Περιφερειάρχης Ανατολικής Στερεάς και Εύβοιας ο κ.Σπανος,είναι ότι ένοιωσαν στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής τους ,ότι τους είχαν παρατήσει. ¨Ένοιωσαν ότι το κράτος δεν τους άκουγε που φώναζαν για την καταστροφή που ερχόταν ,οτι δεν ενδιαφερόταν αν θα γίνει παρανάλωμα ολόκληρη η βόρεια Εύβοια ,οτι θεωρούσε την περιοχή δεύτερης διαλογής.
Όπως είπαν φώναζαν και καλούσαν απεγνωσμένα σε βοήθεια αλλά δεν τους άκουγε κανείς.Τα πυροσβεστικά μέσα ήταν λίγα,τα εναέρια σχεδόν ανύπαρκτα κι αν δεν έπεφταν στη μάχη αψηφώντας τη ζωή τους οι εθελοντές και οι κάτοικοι που δεν μπορούσαν να διανοηθούν οτι θα έχαναν με κάτω τα χέρια τις περιουσίες τους ,οι καταστροφές θα ήταν ακόμα μεγαλύτερες.
Το άδικο σε όλη την υπόθεση είναι οτι έγινε το κακό,το χειρότερο που θα μπορούσε να γίνει,παρόλο που τα αντανακλαστικά των τοπικών κοινωνιών λειτούργησαν.Αυτό που μπορούσαν να κάνουν το είχαν κάνει.Σε όλο αυτό το απέραντο δάσος ,από το Μουρτια μέχρι τη Λίμνη κι από το Καλαμούδι μέχρι τις Κεχριές και το Αχλάδι,είχαν τοποθετήσει παρατηρητήρια από τα οποία παρακολουθούσαν την κάθε κίνηση ,το κάθε ίχνος καπνού .Πολλές φορές είχαν εντοπίσει τον κίνδυνο,είχαν ειδοποιήσει ,είχαν τρέξει και είχαν προλάβει τα χειρότερα.Όμως το κακό παραμόνευε.Αλλά είχε π ρ οειδοποιήσει.Πριν λίγα χρόνια είχε δοθεί συναγερμός για φωτιά κοντά στη Λίμνη,αλλά τα εναέρια μέσα αδράνησαν ,η φωτιά εξαπλώθηκε και τελικά έσβησε κοντά στη μονή Γαλατακη.
Δυο μέρες έκαιγε η φωτιά αλλά μόλις μπήκαν τα πολλά εναέρια μέσα έσβησε.Γι αυτό δήμαρχος και περιφερειάρχης φωνάζουν για εναέρια μέσα.Γιατί και τώρα τα παρατηρητήρια είχαν εντοπίσει έγκαιρα τον καπνό αλλά εναέρια μέσα δεν φάνηκαν…Κι όταν φάνηκαν ήταν απελπιστικά λίγα.Γιατί η φωτιά είχε πάρει διαστάσεις και ουσιαστικά τα καθιστούσε άχρηστα.Όπως μας είπαν έμπειροι πυροσβέστες όταν η φωτιά θεριεύει και έχει μεγάλη φλόγα δημιουργεί τεράστιο θερμικό φορτίο για αρκετά μέτρα πάνω από το έδαφος που φθάνει και τους 200 βαθμούς Κελσίου.
Κατά συνέπεια όποιο νερό πέσει από ψηλά ,όταν πλησιάζει το έδαφος εξαερώνεται ,γίνεται ατμός,όποτε δεν προσφέρει κάτι.Αν όμως τα εναέρια μέσα μπουν από την αρχή στη μάχη,πριν γίνουν τεράστιες οι φλόγες,τότε τη σβηνουν για πλάκα τη φωτιά.Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση η φωτιά ήταν εκείνη που μας έκανε πλάκα.Μακάβρια όμως…Γιατί έκανε μια βδομάδα βόλτες πάνω στα βουνά και τις χαράδρες της περιοχής ανενόχλητη και μας έδειχνε ειρωνικά τις πύρινες γλώσσες της….
Αν έμπαιναν από την πρώτη στιγμή τα αεροπλάνα στη φωτιά,όχι ένα δυο,αλλά πέντε ή έξι θα είχαμε αποτέλεσμα.Από τη στιγμή που η φωτιά αφέθηκε και γιγάντωσε δεν υπήρχε περίπτωση να τη …μαζέψει κανένας.Το παιχνίδι είχε χαθεί.Ίσως επειδή καιγόταν και η Αττική τις ίδιες μέρες δεν υπήρχαν διαθεσιμα μέσα.Ποιος όμως από τους αρμόδιους θα το πει αυτό στους κατοίκους της Στροφιλιας,της Λίμνης ,τωνΡοβιων ,της Αγίας Άννας , των Βασιλικών κλπ που έχασαν τα σπίτια τους,τις περιουσίες τους ,το βιός τους;Τι θα πει ο κ. Χαρδαλιάς στον κάτοικο της Λίμνης που είδε το σπίτι του να καίγεται;
Ότι δεν υπήρχαν αεροπλάνα γιατί ήταν απασχολημένα στη Βαρυμπόμπη;Κι αν ο ξεσπιτωμένος της Λίμνης του πει με ποιο δικαίωμα ή ποιος αποφάσισε ότι θα έπρεπε εκείνος να μείνει χωρίς σπίτι για να διασφαλιστεί το σπίτι του κατοίκου της Βαρυμπόμπης ,τι θα του απαντήσει;;.Αυτό το ερώτημα το ακούσαμε από πολλούς πυρόπληκτους της Εύβοιας και θα το ακούσουν και όσοι εκπρόσωποι της κυβέρνησης πάνε προς τα εκεί.Ποιος αποφάσισε οτι έπρεπε να σωθούν τα ακριβά προάστια της Αθήνας και καταδίκασε σε ηθικό και οικονομικό θάνατο τους ευβοείς; Ποιος θεωρεί πολίτες πολυτελείας τους μεν και αποπαίδια η παρίες τους δε;
Τα ερωτήματα αυτά ακούει κανείς τώρα στην πυρόπληκτη Εύβοια μαζί με ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ.Γιατί δεν πέταξαν έγκαιρα τα αεροπλάνα ,γιατί τους άφησαν να καούν ζωντανοί,γιατί δεν τους υπολογίζουν σαν τους υπόλοιπους Έλληνες,γιατί δεν τους προστάτευσαν εκείνοι που είναι ταγμένοι γι αυτό.Πολλά τα γιατί,μα καμμία απάντηση.από πουθενά,από κανέναν.Η οργή ξεχειλίζει στα καμένα.Και η αγανάκτηση επίσης.Κανένας δεν πιστεύει ότι αν υπήρχαν εναέρια μέσα θα γινόταν αυτό το κακό .Κανένας δεν δέχεται ότι έπρεπε να σωθεί κάποιος άλλος αντί γι αυτόν.Χρέος του κράτους είναι να μας σώζει ολους ,τόνιζαν σε κάθε περίπτωση.Όχι να κάνει διαχωρισμούς.
Χάθηκε η ζωη μας
Δεν είναι όμως μόνο τα σπίτια τους που κλαίνε οι πυρόπληκτοι της Εύβοιας.Δεν είναι το περιβάλλον ,ο μικρόκοσμός τους ,που χάθηκε.Είναι οι μοναδικοί πόροι επιβίωσης που είχαν και που χάθηκαν μέσα σε πέντε μέρες.Όπως είπε ο Δήμαρχος Μαντουδίου,στον δρυμό που εκτεινόταν από τον Ρετσινόλακκο μέχρι τη Φαράκλα ,πάνω από 700 άτομα μάζευαν τη ρετσίνα από τα πεύκα και είχαν ένα σταθερό ετήσιο εισόδημα.Όχι μεγάλο αλλά ούτε ευκαταφρόνητο.Από την περιοχή αυτή συγκεντρωνόταν το 80 % της παραγωγής ρητίνης όλης της χώρας.Αυτό το υλικό πλέον θα λείψει.Άρα θα λείψει και το εισόδημα.Το βασικό έσοδο των κατοίκων ήταν ο τουρισμός κατά κύριο λόγο και ο πρωτογενής τομέας.Καλλιεργούσαν το χειμώνα και πουλούσαν το καλοκαίρι τα προϊόντα τους στους τουρίστες.Η εξέτρεφαν ζώα ακριβώς γι αυτο το λόγο.Οι περισσότεροι είχαν ενοικιαζόμενα δωμάτια,καταστήματα εστίασης κλπ και ζούσαν από την δραστηριότητα αυτή.Και φυσικά πουλούσαν το τοπίο ,την εξαιρετική βλάστηση,τα παρθένα δάση,τις αψεγάδιαστες θάλασσες.
Τωρα αυτο το τοπίο δεν υπάρχει.
Ο κόσμος εγκατέλειψε τη φλεγόμενη περιοχή και θα συνεχίσει τις διακοπές του αλλού.Και φυσικά σε όλη τη βόρεια Εύβοια οι ακυρώσεις των κρατήσεων για τον Αύγουστο έρχονται βροχηδον.Κάτι που σημαίνει ότι μετά την περσινή χάνεται και η φετινή τουριστική σεζόν για την περιοχή.Και κανένας δεν ξέρει πόσες ακόμα.Οι κάτοικοι που είχαν μικροεπιχειρήσεις και εκείνοι που εργάζονταν σε αυτές ρωτάνε με αγωνία:έχουμε δυο χρόνια να δουλέψουμε και φέτος που περιμέναμε να βγάλουμε κάποια σπασμένα ,πάλι δεν θα έχουμε δουλειά.Πως θα ζήσουμε τον υπόλοιπο χρόνο;Ποιος θα μας βρει διέξοδο; Ούτε εδώ υπάρχει μάλλον απάντηση…Όπως δεν θα υπάρξει απάντηση και σε εκείνους που ζούσαν από τα δάση εκμεταλλευόμενοι την ξυλεία ,η σε εκείνους που είχαν μελίσσια που κάηκαν κλπ.
Το πιο σοβαρό όμως ερώτημα το έθεσε ο περιφερειάρχης ο κ. Σπανος που είπε:
Οι δουλειές αυτές,είτε το ρετσίνι,είτε ο τουρισμός είτε οι διάφορες αγροτικές εργασίες είχαν κρατήσει τους νέους στην περιοχή.Είχε δημιουργηθεί μια υγιής οικονομία που είχε αντιστρέψει το κλίμα και είχε δημιουργήσει ρεύμα επιστροφής τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο.Όλος αυτός ο κόσμος τώρα τι θα γίνει;Τι θα κάνει;.Μοιραία θα αποψιλωθούν πάλι οι πόλεις και τα χωριά της περιοχής η οποία σταδιακα θα οδηγηθεί σε μαρασμό.Εκεί που είχε αρχίσει να γίνεται κάτι ,γκρεμίστηκε.
Το χειρότερο απ όλα όμως είναι πως τίποτα σήμερα δεν θα είναι όπως χθες.Οι πευκοσκέπαστες πλαγιές ,οι καταπράσινες χαράδρες με τα τρεχούμενα νερά και τα ποτάμια ,τους καταρράκτες και τις πηγές ,τώρα δεν υπάρχουν.Δεν θα ακούγονται πουλιά και τζιτζίκια,δεν θα βλέπουμε λαγούς ,αγριογούρουνα,ζαρκάδια ,χελώνες,σκατζοχοιρους να ξεπροβάλλουν ανάμεσα από τα δένδρα και τους θάμνους.
Η φύση έκλεισε τα μάτια στη βόρεια Εύβοια.Έπεσε σε χειμερία νάρκη το κατακαλόκαιρο ,πληγωμένη από τις φωτιές,αηδιασμένη από τον ανθρώπινο παράγοντα,αποκαμωμένη από τους αλλεπάλληλους βιασμούς.
Ας ελπίσουμε όταν τα ξανανοίξει να αντικρύσει μια διαφορετική μέρα.Εκτός κι αν είναι τόσο βαθειές οι πληγές της που δεν τα ανοίξει ποτέ πια…..