Από την Κατερίνα Παπαγεωργίου…
Έφυγε από τη ζωή, χθες Κυριακή τα ξημερώματα στα 80 του χρόνια, ο ποιητής, στιχουργός και συγγραφέας Μάνος Ελευθερίου αφήνοντας την σφραγίδα του σε μια ολόκληρη εποχή. Μέχρι πριν λίγες ημέρες, ακμαιότατος, συνέχιζε τις εκπομπές του στο ραδιόφωνο.
Φοβόταν όμως πολύ μια επέμβαση που έπρεπε να κάνει και δεν είχε άδικο. Την περασμένη Πέμπτη υποβλήθηκε τελικά σε εγχείριση στον πνεύμονα. Λίγες ημέρες αργότερα έσβησε από ανακοπή καρδιάς. Η πολιτική κηδεία του θα γίνει αύριο στις 12 το μεσημέρι στο Πρώτο Νεκροταφείο.
Ο Αμλετ της Σελήνης κάτω από την μαρκίζα με μαλαματένια λόγια
Στιχουργός, ποιητής και συγγραφέας ο Μάνος Ελευθερίου, ευγενής και πνευματώδης, ήταν από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς της εποχής μας. Δικοί του είναι οι στίχοι στα διαχρονικά και αγαπημένα μας τραγούδια: Ο Άμλετ της Σελήνης, Το παλληκάρι έχει καημό, Παραπονεμένα λόγια, Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά, Το τρένο φεύγει στις 8, Ναύτης βγήκε στη στεριά, Στων αγγέλων τα μπουζούκια, Θα σε ξαναβρώ στους μπαξέδες, Μην χτυπάς σ΄ ένα σπίτι κλειστό, Σ’ αυτήν τη γειτονιά, Ο Χάρος βγήκε παγανιά”, Άλλος για Χίο τράβηξε, Μαλαματένια λόγια, Κάτω από την μαρκίζα.
Ταξιδεύοντας πίσω στον χρόνο
Ο Μάνος Ελευθερίου, είχε γεννηθεί το 1938 στην Ερμούπολη της Σύρου, τα παιδικά του χρόνια ήταν φτωχικά. Ο πατέρας του, που ήταν ναυτικός, εργαζόταν ως μηχανικός σε ποντοπόρα πλοία. Το 1952 αποφάσισε να κάνει μια μεγάλη αλλαγή στη ζωή τους έτσι όλη η οικογένεια μετακόμισε στην αθήνα. Ο Μάνος Ελευθερίου ήταν τότε 14 χρονών. Για επτά χρόνια ζούσαν στο Χαλάνδρι στη συνέχεια το 1960 όλοι μαζί μετακόμισαν για άλλη μια φορά οικογενειακώς στο Νέο Ψυχικό.
Τελειώνοντας το γυμνάσιο ο Μάνος Ελευθερίου γράφτηκε στο τμήμα θεάτρου της σχολής Σταυράκου αλλά και στην Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν που όμως το 1957 εγκατέλειψε.
Το 1963, ξεκινάει να εργάζεται στις εκδόσεις Reader’s Digest όπου συνεχίζει να δουλεύει μέχρι το 1980. Παράλληλα με τη δουλειά του δεν σταματάει να γράφει ακατάπαυστα, μια συνήθεια που έχει ξεκινήσει από τα παιδικά του χρόνια όταν για πρώτη φορά ήρθε σ’ επαφή με την ποίηση και την λογοτεχνία.
Γράφοντας στον στρατό το “τρένο φεύγει στις οκτώ”
Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας, ο Μάνος Ελευθερίου, αρχίζει να γράφει στίχους, που αργότερα όταν μελοποιήθηκαν από αγαπημένους συνθέτες έγιναν μεγάλες διαχρονικές επιτυχίες. Ανάμεσα τους ήταν και το τραγούδι “Το τρένο φεύγει στις 8” που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.Οπως είχε εξηγήσει ο Μάνος Ελευθερίου, τους στίχους σ΄αυτό το τραγούδι, τους είχε εμπνευστεί το 1961 κατα τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας απο ένα περιστατικό στην Κατερίνη που του είχε διηγηθεί κολλητός του στον στρατό.
Η Πρώτη ποιητική συλλογή και το χαρακτηριστικό κασκέτο!
Στην δεκαετία του εξήντα, ο Μάνος Ελευθερίου έχει πλέον αποφασίσει να ασχοληθεί με την λογοτεχνία. Στα 24 χρόνια του, κυκλοφορεί η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο ” Συνοικισμός,” δυο χρόνια αργότερα, έρχονται στην δημοσιότητα και τα πρώτα του διηγήματα “Το διευθυντήριο” και η “Σφαγή”. Ο ίδιος, υιοθετεί πλέον στις εξόδους του το χαρακτηριστικό του κασκέτο που από τότε δεν αποχωρίζεται ποτέ.
Το 1964, παρουσιάζεται στην ελληνική δισκογραφία συνεργαζόμενος με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Χρήστο Λεοντή.
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Μάνος Ελευθερίου έγραψε περισσότερα απο 400 τραγούδια!
Με γνωστούς συνθέτες οι στίχοι του υπέγραψαν με την… αθανασία
Από τη δεκαετία του 70 και μετά, ο Μάνος Ελευθερίου, κρατώντας την επαφή του με τον Μίκη Θεοδωράκη, επεκτάθηκε και σε συνεργασίες με πολλούς ακόμα γνωστούς και αισθαντικούς συνθέτες υπογράφοντας με τους στίχους του τραγούδια τους που έγιναν διαχρονικές επιτυχίες. Ανάμεσα τους: Δήμος Μούτσης, Βασίλης Δημητρίου, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιάννης Μαρκόπουλος, Ηλίας Ανδριόπουλος, Σταύρος Ξαρχάκος, Γιώργος Χατζηνάσιος, Θάνος Μικρούτσικος κ.α.
Όταν τιμήθηκε το 2013 από την Ακαδημία Αθηνών
Την ίδια ώρα συνεχίζει να γράφει από μυθιστορήματα και διηγήματα μέχρι μελέτες, ανάμεσα τους είναι και το βιβλίο “Μαύρα μάτια” για τον Βαμβακάρη και τη συριανή κοινωνία στα χρόνια 1905-1920.
Το 1994 εκδίδεται η πρώτη του νουβέλα με τίτλο “Το άγγιγμα του χρόνου”.
Το 2004 ” γράφει το πρώτο του μυθιστόρημα “Ο καιρός των χρυσανθέμων” που τιμήθηκε το 2005 με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.
Την επόμενη χρονιά κυκλοφορεί το βιβλίο του “Η γυναίκα που πέθανε δυο φορές” για την ηθοποιό και αγωνίστρια Ελένη Παπαδάκη, ενώ ακολούθησαν πολλά ακόμα μυθιστορήματα..
Στη διάρκεια της δεκαετίας του 90, ο Μάνος Ελευθερίου, είχε ξεκινήσει να συνεργάζεται με το ραδιόφωνο. Αξίζει να υπογραμμίσουμε πως είχε ραδιοφωνική εκπομπή μέχρι πριν λίγες ημέρες από τον θάνατο του!
Το θέατρο επίσης τον ενδιέφερε πολύ. Πέρυσι, μάλιστα, τον Νοέμβριο, είχε ανέβει το πρώτο του θεατρικό έργο “Ο πατέρας του Αμλετ” στο “Θησείο” σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη με ερμηνευτή τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη.
Για την συνολική του προσφορά στα γράμματα και στην τέχνη είχε βραβευτεί από το 2013 από την Ακαδημία Αθηνών.
Οι αδερφές του Αγγελική και Λιλή
Ποτέ κανείς δεν έχει αναφερθεί στις δυο άξιες και ταλαντούχες αλλά ιδιαίτερα χαμηλών τόνων, αδερφές του Μάνου Ελευθερίου. Πρόκειται για την συγγραφέα Αγγελική Ελευθερίου που έφυγε πριν λίγα χρόνια από τη ζωή, και την Λιλή Ελευθερίου, γνωστή ζωγράφο με πολλές εκθέσεις στην Αθήνα και στο εξωτερικό, που για χρόνια ζούσε στο Παρίσι πριν εγκατασταθεί για πάντα εδώ και μια δεκαετία στην Αθήνα.