Δάσκαλος, ναι.
Υποτίθεται της αθλητικής δημοσιογραφίας.
Καμία σχέση.
Φυσικά και αγαπούσε σε τεράστιο βαθμό τον αθλητισμό (όπως και τον Ολυμπιακό) όμως στην ουσία υπήρξε δάσκαλος της ζωής, για τους τυχερούς πάντα που διάβαζαν πριν από μερικές δεκαετίες τα γραπτά του.
Θεωρούσε, πολύ σωστά, πως οι κορυφές κάθε μουσικού είδους είναι αδερφάκια τελικά.
Πίστευε στις ξεχωριστές κατηγορίες, στα μουσικά είδη δηλαδή, στο προσωπικό γούστο, στην ατομική μουσική παιδεία επίσης, όμως ήξερε να διακρίνει τις εκλεκτικές συγγένειες που καταλύουν τις φόρμες όταν οι ποιότητες είναι κορυφαίες.
Κάθε άρθρο του, κάθε κείμενό του γύρω απο την μουσική, ήταν μια τεράστια πολύτελεια, μια απόλαυση απο τις λίγες και εκλεκτές για τον αναγνώστη.
Εκεί όμως που σε τσάκιζε, ήταν στα γραπτά γνώμης.
Ξέχωρα από τις ατέλειωτες γνώσεις του σε τόσα ζητήματα, γνώριζε πως η ουσία βρίσκεται στο προσωπικό φιλτράρισμα, στο βίωμα που γίνεται ο τελικός μπούσουλας μέσα απο τις πληροφορίες της ζωής, στην μοναδικότητα της βαθιάς και συχνά δύσκολης εμπειρίας, στο απο πρώτο χέρι με δύο λόγια.
Δεν ήταν λεξιπλάστης, δεν προσπαθούσε να σε κερδίσει μέσα απο φτηνές εντυπώσεις που χρησιμοποιούν τόσοι και τόσοι τσαρλατάνοι των λέξεων αιώνες τώρα, ποντάροντας (εύστοχα) στο ότι ο μέσος άνθρωπος σέβεται οτιδήποτε ακατανόητο και περίπλοκο, καθώς θεωρεί ότι τον ξεπερνά, άρα έχει σημαντική αξία.
Επίσης, δεν έκανε χατίρια στον αναγνώστη του, δεν ήταν ακόμα ένας καλόβολος κόλακας με ιδιοτέλεια δηλαδή.
Τα κείμενά του γύρω από τη μουσική, υπήρξαν μια κατάθεση ψυχής και προσωπικής αλήθειας, τρομερά δυσεύρετης σήμερα.
Το έχει περιγράψει περίφημα ο Αντώνης Καρπετόπουλος αυτό το χάρισμα του Μπαζίνα, σε ένα κείμενο του αφιερωμένο στον δάσκαλο, λίγο μετά τον θάνατό του.
”Ο Μπαζίνας ανήκει στην σπάνια κατηγορία των ανθρώπων που δεν διάλεξε ένα επάγγελμα αλλά κατά κάποιο μαγικό τρόπο τον διάλεξε αυτό.
Όμως για την αθλητικογραφία ο Μπαζίνας υπήρξε κάτι πολύ σημαντικότερο: ένας άψογος χειριστής μιας νέας γλώσσας, ένας διανοούμενος των λέξεων και των αισθημάτων, ίσως ο πρώτος που στο γραπτό πρόταξε την προέκταση του γεγονότος από το ίδιο το γεγονός.
Ο Μπαζίνας, αντίθετα από τους περισσότερους από μας που παραμένουμε σκλάβοι της επικαιρότητας, δεν είχε ανάγκη το γεγονός για να γράψει: για περισσότερα από είκοσι χρόνια γεγονότα σπουδαία ήταν τα ίδια τα καθημερινά του γραπτά, οι οπτικές του γωνίες, οι καθημερινές αλλά και οι διανοητικές του πραγματικότητες: τα αθλητικά ήταν η αφορμή, το μεγάλο ταξίδι γίνονταν από τον αναγνώστη στον δικό του κόσμο.
Τα κείμενά του (είτε αφηγηματικά, είτε συμπερασματικά) είχαν μια μυστήρια εσωτερική δομή, πολλές φορές τα παρομοίαζα με τραγούδια που είχαν κουπλέ και ρεφρέν ή με δοκίμια γεμάτα από λέξεις που στριφογύριζαν γύρω από ομόκεντρους κύκλους ώστε διαρκώς να δυναμώνουν τα συμπεράσματα.
Ηταν δάσκαλος, όπως γράφτηκε δεξιά κι αριστερά;
Δύσκολο να το πεις.
Όμως αν δάσκαλος είναι αυτός που ανοίγει δρόμους, που σου δείχνει ότι υπάρχει περιθώριο για προσωπικό στυλ αρκεί να μην ξεχνάς την αξία της πληροφορίας, αν δάσκαλος είναι αυτός που σου μαθαίνει ότι τα κείμενα πρέπει να στηρίζονται σε προσωπικές αρχές, αν δάσκαλος είναι αυτός που σου εξηγεί την αξία του συμπεράσματος και την ανάγκη του, αν δάσκαλος είναι αυτός που σε κάνει να καταλαβαίνεις ότι κάθε στιγμή, ακόμα και η πιο ασήμαντη, μπορεί να εξελιχτεί σε αφορμή έμπνευσης, ο Ηλίας ήταν ένας από τους μεγαλύτερους, σημαντικότερους και σπανιότερους που έχω γνωρίσει στη ζωή μου και ως τέτοιο θα τον θυμάμαι, όχι γιατί υπήρξα μαθητής του αλλά γιατί υπήρξα αναγνώστης του.
Κάποτε είχα ρωτήσει τον Πανούτσο αν υπάρχει Θεός.
Κρατώντας ένα ουίσκι στο χέρι μου είπε ότι αν υπάρχει είναι κάποιος σαν τον Μπαζίνα.
Είχε δίκιο.”
Υπήρξα κι εγώ για (πολλά) χρόνια καθημερινός αναγνώστης του.
Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερα με τα όσα λέει ο Αντώνης Καρπετόπουλος για εκείνον.
Τον θυμήθηκα σήμερα, έσκασε απο το πουθενά μέσα στο μυαλό μου, ακούγοντας μετά απο καιρό ένα μουσικό θέμα που γνωρίζω πως αγαπούσε πολύ.
Μέχρι εκεί καλά.
Λίγο αργότερα,διάβασα μια είδηση για την πασίγνωστη εφημερίδα Bild, και χαμογέλασα, καθώς σκέφτηκα το πόσο λείπει στις μέρες μας η σπάνια ματιά του στα πράγματα, η τόσο ζωντανή και γεμάτη ματιά του Ηλία Μπαζίνα.
Θα μπορούσε να ξεκινήσει ένα κείμενο για μερικές απο τις πιο σπουδαίες μουσικές του σύμπαντος, να πληροφορηθεί την ίδια στιγμή μια τέτοιας βαρύτητας είδηση, και δίχως να διαγράψει απολύτως τίποτα απο τα προηγούμενα, να περάσει στην είδηση, και να δέσει δύο (φαινομενικά) διαφορετικά πράγματα σε ένα.
”Ο όμιλος Axel Springer θα προβεί σε περικοπές του προσωπικού για τον περιορισμό των δαπανών και θα κάνει στροφή προς το ψηφιακό παραγόμενο.
Η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα στην Ευρώπη, η Bild σχεδιάζει να αντικαταστήσει συντάκτες με προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης για να εξοικονομήσει 100 εκατ. ευρώ.
Σε μήνυμα προς το προσωπικό η εφημερίδα ανέφερε ότι «δυστυχώς θα αποχωριστεί συναδέλφους που έχουν καθήκοντα τα οποία στον ψηφιακό κόσμο εκτελούνται από τεχνητή νοημοσύνη ή/και αυτοματοποιημένες διαδικασίες».
Ο όμιλος Axel Springer έφτασε στο σημείο να υποστηρίζει ότι εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT «θα μπορούσαν να κάνουν την ανεξάρτητη δημοσιογραφία καλύτερη από ό,τι ήταν ποτέ ή να την αντικαταστήσουν».
Προέβλεψε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι καλύτερη στη συγκέντρωση πληροφοριών από τους δημοσιογράφους (τους ανθρώπους) αν και η ερευνητική δημοσιογραφία και ο πρωτότυπος σχολιασμός θα επιβιώσουν.”
Αυτή είναι η είδηση, και δυστυχώς ο Ηλίας Μπαζίνας δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας εδώ και αρκετά χρόνια, ώστε να την σχολιάσει μοναδικά (και στην ουσία της) όπως έκανε πάντα.
Φαντάζομαι, είμαι σίγουρος μάλλον, ότι εκεί που βρίσκεται, χωρίς τις δικές μας (συχνά ανόητες) τρεχάλες εδώ κάτω, θα έχει όλο τον καιρό να απολαμβάνει κάθε μουσική που αγάπησε.
Είναι βέβαιο.
Του Δημήτρη Αντωνόπουλου