Αποκλειστικό
Ένας από τους κλάδους που χτύπησε αλύπητα η κρίση και στη συνέχεια η καραντίνα λόγω κορονοϊού ειδικά στην πόλη μας ,είναι εκείνος των βιβλιοπωλών. Και όταν λέμε βιβλιοπωλών εννοούμε εκείνους που διατηρούν τα παραδοσιακά βιβλιοπωλεία ,που πουλάνε μόνο βιβλία και όχι τα βιβλιοχαρτοπωλεία η τις μπουτίκ βιβλίων που πουλάνε και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, από cd μέχρι ηλεκτρονικά.
Οι παλαιότεροι Πειραιώτες θυμούνται ότι τουλάχιστον στην ακτίνα του κέντρου, από την Φίλωνος και την Τσαμαδού μέχρι την Μεραρχίας και το Πασαλιμάνι λειτουργούσαν ονομαστά βιβλιοπωλεία ,πάνω από δώδεκα, που έκαναν και δικές τους εκδόσεις που αφορούσαν διαφορά θέματα αλλά και τον Πειραιά. Όλα τα βιβλιοπωλεία αυτά συντηρούνταν από τους βιβλιόφιλους αλλά και τους μαθητές που αγόραζαν σχολικά η βιβλία ξένων γλωσσών.
Μερικά μάλιστα βιβλιοπωλεία όπως του Καλούδη πλησίαζαν τα εκατό χρόνια λειτουργίας στην πόλη. Ποιος δεν θυμάται την Κιβωτό, του Σολωμού, το Στάχυ, τον Σωτηρόπουλο, την Βιβλιοτοπία στην Εθνικής Αντιστάσεως ,τα βιβλιοπωλεία του Τσαμαντάκη στην Καραολή Δημητρίου και στη στοά που είχε τα ξενόγλωσσα και τόσα άλλα βιβλιοπωλεία που έδιναν το στίγμα της πολιτισμικής κουλτούρας της πόλης μας.
Ορισμένα μάλιστα βιβλιοπωλεία απ αυτά ήταν και σημεία συνάντησης βιβλιόφιλων ή φοιτητών που τα αξιοποιούσαν σαν στέκια η χώρους για ανταλλαγή λογοτεχνικών πληροφοριών ή φιλοσοφικών συζητήσεων. Πολλά βιβλιοπωλεία διοργάνωναν και φιλολογικές εκδηλώσεις στα πατάρια τους ,όπου παρουσίαζαν βιβλία και γίνονταν συζητήσεις με βάση το περιεχόμενό τους. Δηλαδή δεν ήταν απλά μαγαζιά. Ήταν κυψέλες πολιτισμού ,φιλοσοφικών αναζητήσεων ,ενημέρωσης γύρω από τις εκδόσεις κλπ. Ήταν η αποθέωση της κουλτούρας , η πανδαισία του πολιτισμού ,η πνευματική αναζωογόνηση του Πειραιά.
Αυτά τα ωραία ,δυστυχώς σήμερα είναι μια γλυκιά ανάμνηση. Τα περισσότερα βιβλιοπωλεία έχουν κλείσει ,κάποιοι από τους ιδιοκτήτες τους δεν βρίσκονται καν στη ζωή κι όσοι επιβιώνουν τα φέρνουν βόλτα πολύ δύσκολα, ενώ όσα καταφέρνουν και λειτουργούν, έχουν προσθέσει κι αλλά είδη γιατί με τα βιβλία πλέον δεν μπορούν να συντηρηθούν.
Από τη μια οι πολυεθνικές ,από την άλλη οι ηλεκτρονικές εκδόσεις και φυσικά η καθιέρωση πώλησης βιβλίων και από τα σούπερ μάρκετ, έδωσαν πολύ δυνατά κτυπήματα στον κλάδο και ουσιαστικά τον εκμηδένισαν. Σήμερα τα μοναδικά βιβλιοπωλεία που απέμειναν είναι του Ποθητού στη Γούναρη, του Παρασκευόπουλου απέναντι από τον Οίκο Ναύτη, του Μπαλαμπανου στην Καραολή στο νεοκλασικό και του Φερούση στην Τσαμαδού. Αν υπάρχει και κάποιο άλλο ,που δεν το θεωρούμε και πολύ πιθανόν, ας μας συγχωρεθεί η παράλειψη αλλά δεν το εντοπίσαμε στο ρεπορτάζ μας. Τελευταίο βιβλιοπωλείο που έκλεισε λόγω συνταξιοδότησης πριν λίγες μέρες ήταν εκείνο του Καλούδη που σε οκτώ χρόνια θα συμπλήρωνε έναν αιώνα ζωής στον Πειραιά. Το βιβλιοπωλείο το είχε η δεύτερη γενιά του ιδρυτή αλλά η τρίτη …άλλαξε από νωρίς ρότα γιατί κανένας δεν ασχολείται με κάτι που δεν έχει μέλλον και ήδη έχει περάσει στο περιθώριο.
Η εποχή, η εξέλιξη, ο νέος τρόπος ζωής έστειλαν ακόμα έναν κλάδο στο κατώφλι του χρονοντούλαπου της ιστορίας. Μόνο που αυτός ο κλάδος δεν ήταν σαν τους άλλους. Γιατί ήταν σμιλεμένος με τον πολιτισμό και την κουλτούρα της πόλης. Και σίγουρα όταν τέτοια μαγαζιά χάνονται χάνεται κάτι πολύ περισσότερο από μια επιχείρηση, από μια οικονομική δραστηριότητα.
Χάνεται η πολιτιστική ταυτότητα της πόλης ,ένα κομμάτι της ιστορίας της, ξεθωριάζει η πολιτισμική της κουλτούρα, Κι αυτό είναι το χειρότερο…
Νίκος Παρασκευάς
Πηγή φωτογραφίας: Facebook Βιβλιοπωλείο Καλούδη