Βασίλη, καλησπέρα! Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά..Τι είναι τα παιχνίδια ρόλων (rpg);
Είναι μια διαδραστική μορφή αφήγησης, όπου ο παίκτης αναλαμβάνει έναν ρόλο, να παρουσιάσει μέσω ηθοποιίας κάτι άλλο από αυτό που είναι. Σε ένα φανταστικό περιβάλλον, ο αφηγητής περιγράφει την ιστορία και ο παίκτης με τις επιλογές του, την διαμορφώνει. Σε αντίθεση, με την κανονική αφήγηση, η οποία είναι παθητική, εδώ ο παίκτης μπορεί ενεργά να ορίσει, σε πραγματικό χρόνο, την πορεία της ιστορίας. Ο αφηγητής παρουσιάζει κι ο παίκτης αντιδρά. Φαντάσου να το κάνεις αυτό με τους φίλους σου, να συνομιλείτε σα να είστε άλλοι. Είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, ένα group therapy. Δεν εννοώ πως πρέπει να έχεις κάποιο θέμα για να παίξεις, σαν ανώνυμοι αλκοολικοί ας πούμε. Αλλά ο άνθρωπος έχει πάντα την ανάγκη να ονειρεύεται, να φαντάζεται πράγματα. Θες για 3-4 ώρες να βιώσεις κάτι άλλο, να γίνεις κάποιος άλλος. Σε βγάζει από την καθημερινότητα και την ρουτίνα σου.
Πόσα χρόνια είσαι αφηγητής; Mας είπαν πως είσαι από τους 3 καλύτερους αφηγητές..γιατι?
Περίπου 25 χρόνια. Πέρα από το ότι τους πληρώνω; Τώρα τι θες να σου απαντήσω; Ποια χορδή της έπαρσης μου θες να χτυπήσεις; Έλα να μας δεις πως παίζουμε για να απαντήσεις εσύ. Μάλλον επειδή παίρνω πολύ σοβαρά αυτό που κάνω.
Ξεκίνησες πρώτα ως παίκτης;
Όχι. Κάποιος έπρεπε να μάθει τους κανόνες. Ο πρώτος μου παίκτης ήταν ο αδερφός μου, 3 χρόνια μικρότερος, ο οποίος σταμάτησε να παίζει μετά από 2 φορές γιατί πέθαινε! Με τη βοήθεια της καθηγήτριας των αγγλικών μου μετέφρασα κάποιες ορολογίες, ό,τι νόμιζα πως είναι σωστό έτσι παίζαμε, ο αδερφός μου έχανε συνέχεια, εγώ δεν ήξερα γιατί χάνει, «σε χτύπησε το ορκ και πέθανες», «δεν ξαναπαίζω με τον Βασίλη».
Πως ξεκίνησες να ασχολείσαι με την αφήγηση;
Ξεκίνησα να παίζω στα 11. Μου άρεσαν τα επιτραπέζια παιχνίδια, με πρώτo αγαπημένo μου τo Ghost Castle. Στην 4η, 5η δημοτικού, κάναμε ζωγραφική κι εγώ δεν ήμουν καλός. Αλλά, μου άρεσε να σχεδιάζω τετραγωνάκια, στα οποία ανά 2-3, έγραφα τι γίνεται, μια ιστορία, και υποτίθεται θα έριχνες ένα ζάρι και θα προχωρούσες. Όλοι οι άλλοι ζωγράφιζαν δεντράκια κι εγώ τετραγωνάκια, πως παίζαμε μονόπολυ, ας πούμε, αλλά έφτιαχνα τη δική μου μονόπολυ, που αφηγούνταν μια ιστορία. 25 χρόνια μετά, συνεχίζω να είμαι αφηγητής, αλλά και το ίδιο κακός στη ζωγραφική! Κάπου στα 11, γνωρίζω το παιχνίδι Dragon Quest, παιχνίδι με ταμπλό, μινιατούρες και ιστορία, το οποίο σε εισήγαγε στο Dungeons and Dragons. Έπειτα, ήρθε η επαφή με το Dungeons and Dragons, το Advanced DnD όπως λεγόταν τότε, κάπου στα 13 μου, με το player’s handbook, ό,τι καταλάβαινα από αυτό, με βοήθεια και από άλλους . Τότε, δεν υπήρχε ίντερνετ, μας μάθαιναν οι μεγαλύτεροι ή στα μαγαζιά. Ο κόσμος, τότε, στα μαγαζιά, είχε πολύ μεγάλη όρεξη να μας μάθει το παιχνίδι. Θυμάμαι, υπήρχε τότε ο “Μονόκερος”, στη Δεριγνύ, και ο Μανώλης εκεί, ο ποίος ήταν στην ουσία ο μέντορας μου, είχε κάτσει 3 ώρες να μου μάθει πως παίζεται το DnD. Δεν καταλάβαινα πως παίζεται, του έλεγα «μα, χωρίς ταμπλό πως γίνεται;» και μου εξηγούσε πως δεν χρειάζεσαι ταμπλό, πρέπει να το λες και να το φαντάζεσαι. Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα. Πολλά παιχνίδια και πολλά βιβλία αργότερα, είμαστε εδώ, 25 χρονια μετά, να παίζουμε ακόμα, να αφηγούμαστε ιστορίες και να βιώνουμε καταστάσεις.
Τι ακριβώς κάνει ο αφηγητής, πέρα από την απλή περιγραφή της ιστορίας;
Για μένα ο αφηγητής δεν κάνει απλά storytelling. Κάνει emotions designing. Δημιουργούμε συναισθήματα, δεν αφηγούμαστε απλά την ιστορία.
Έχουμε λοιπόν τους παίκτες, έχουμε τον αφηγητή..τι άλλο χρειάζεσαι για να παίξεις rpg;
Τα «εργαλεία» σου είναι το βιβλίο των κανόνων του παιχνιδιού, το character record sheet, το οποίο αναγράφει τον χαρακτήρα σου, με στατιστικά και περιγραφή, χαρτί και μολύβι, και βέβαια, ζάρια. Τα ζάρια εί ναι μια μορφή επίλυσης, όταν υπάρχει κάτι που δεν γίνεται αυτόματα. Για παράδειγμα, όταν τρέχεις και σε κυνηγάνε, πρέπει να ρίξεις ζάρι για να δεις αν θα μπορέσεις να προσπεράσεις αυτόν που σε κυνηγάει ή αν θα σε πιάσει. Αν σε μια μάχη θες να χτυπήσεις τον αντίπαλό σου, θα ρίξεις ζάρι για να δεις αν θα τον πετύχεις. Το πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η ζαριά, εξαρτάται από τα στατιστικά σου και ορίζεται από τον αφηγητή.
Τι κατηγορίες rpg υπάρχουν;
Οτιδήποτε μπορείς να φανταστείς, μπορείς να το παίξεις, ταινίες που έχεις δει, βιβλία που έχεις διαβάσει, τα πάντα. Υπάρχουν παιχνίδια στον χώρο του φανταστικού, πχ Dungeons and Dragons, παιχνίδια με πλάσματα της νύχτας, όπως βρυκόλακες, μάγους, λυκανθρώπους, μπορείς να παίξεις πράκτορες και επιστήμονες που βουτάνε μέσα στην τρέλα του Λάβκραφτ και στη μυθολογία του Κθούλου, μπορείς να παίξεις στο μέλλον ή στο διάστημα, πχ Star Wars, Blade Runner, ακόμα και σύγχρονες ιστορίες.
Τι είναι το live action role play και τι διαφορά έχει από τα pen and paper rpg;
Είναι άλλο είδος παιχνιδιού, σαν κανονικό θεατρικό, όπου ντύνεσαι και μιμήσαι τον χαρακτήρα σου και ό,τι κάνεις είναι αυτό που συμβαίνει στο παιχνίδι σε πραγματικό χρόνο. Προσωπικά, έχω ασχοληθεί με το larp αλλά δεν είναι το φόρτε μου. Προτιμώ την αφήγηση επί του τραπεζιού.
Αν κάποιος θέλει να παίξει, που πρέπει να απευθυνθεί;
Είναι πλέον η καλύτερη εποχή για να ασχοληθεί κανείς με τα παιχνίδια ρόλων, γιατί υπάρχει υλικό παντού, ακόμα και στο διαδίκτυο, και μαγαζιά που όχι μόνο προμηθεύουν τα παιχνίδια, αλλά που μπορείς να έρθεις να παίξεις ή να δεις άλλους να παίζουν, μέρη που στηρίζουν το χόμπυ. Υπάρχουν ακόμα και groups στο facebook και βίντεο στο youtube.
Για να παίξει κάποιος, πρέπει να διαβάσει πρώτα;
Θα σου πω το εξής: 99% τα βιβλία με κανόνες αποθαρρύνουν τους νέους παίκτες. 100% όμως, όποιος τα έχει διαβάσει, γίνεται καλύτερος παίκτης. Οπότε τι κάνεις; Παίρνεις το νέο παίκτη και για αρχή δεν του δίνεις το βιβλίο. Του εξηγείς το χαρτί που έχει μπροστά του και φτιάχνετε μαζί τον χαρακτήρα. Αφού γίνει αυτό, του εξηγείς πως αν θέλει να συνεχίσει και να του αρέσει και αυτό που κάνει, πρέπει να διαβάσει αυτό το βιβλίο. Η δουλειά του αφηγητή είναι να κάνει τον παίκτη να αγαπήσει το χόμπι, ώστε να πάρει τα βιβλία, να διαβάσει και να μάθει τους κανόνες. Άλλωστε, όταν ξέρεις τους κανόνες, μπορείς να τους χρησιμοποιήσεις και υπέρ σου. Όχι για να κερδίσεις το παιχνίδι, αλλά για να ξέρεις τι μπορείς να κάνεις και εκμεταλλευτείς καλύτερα τις ικανότητες του χαρακτήρα που έχεις.
Πως διαλέγει κάποιος χαρακτήρα πρώτη φορά; Εσύ, ως αφηγητής, κατά πόσο θα επέμβεις στην δημιουργία χαρακτήρων;
Ο αφηγητής εξηγεί τις επιλογές που έχουν οι παίκτες και τους βοηθάει να διαλέξουν χαρακτήρες. Τώρα, το πόσο επεμβαίνω εξαρτάται από το παιχνίδι, αλλά ναι, έχω περιορισμούς. Ας πούμε, στο DnD μαζί μου ίσως να μην πάρεις Monk, Warlock, Tiefling και Drow. Κι αυτό γιατί με βγάζουν off concept. Ή θα είμαστε όλοι ήρωες ή όλοι villains. Το ίδιο συμβαίνει και με τα alignments. Αυτά, βέβαια, είναι δικά μου χούγια. Αλλά έχω φτιάξει μια ιστορία και πιστεύω πως οι επιλογές σου δεν θα βοηθήσουν ούτε εσένα ούτε την ιστορία, αν πάρεις αυτους τους χαρακτήρες.
Υπάρχουν εύκολοι και δύσκολοι χαρακτήρες;
Υπάρχουν, ναι. Αν ξεκινήσεις τώρα, για παραδείγμα, DnD θα σου έλεγα να διαλέξεις ανάμεσα σε πολεμιστή, μάγο, ιερέα και κλέφτη. Μόνο αυτές τις επιλογές θα σου έδινα. Κι από φυλές μόνο νάνοι, ξωτικά και άνθρωποι. Τα υπόλοιπα είναι παραπάνω από αυτό πoυ μπορεί να ανταπεξέλθει ο νέος παίκτης. Αλλιώς θα κοιτάς το χαρτί και θα νομίζεις πως είσαι στο πιλοτήριο του Enterprise, με όλα τα φωτάκια να αναβοσβήνουν. Δεν θα ξέρεις τι να κάνεις και στο τέλος θα πατήσεις το μεγάλο, κόκκινο κουμπί που δεν πρέπει να πατήσεις. Οπότε, το κρατάς απλό και τραβάς το ενδιαφέρον του παίκτη.
Χρειάζεται εξωστρέφεια για να παίξεις;
Αν το πάρουμε από ψυχολογική άποψη, τα παιχνίδια ρόλων είναι ένας εύκολος τρόπος να παρουσιάσεις έναν εαυτό διαφορετικό. Όλοι ξεκινάνε στην αρχή και παίζουν τον εαυτό τους, απλά νάνο ή ξωτικό. Αλλά, τον εαυτό τους σίγουρα. Οι παίκτες οι οποίοι ωριμάζουν, παίζουν συνήθως κόντρα ρόλους. Για παράδειγμα, ένα άτομο που είναι party animal, να παίξει έναν χαρακτήρα που μιλάει μονολεκτικά είναι πολύ δύσκολο. Αν το κάνει, όμως, θα είναι εξαιρετικό. Θα έχει αλλάξει όλη του την ψυχοσύνθεση για να το κάνει. Δεν πρέπει απαραίτητα να είσαι εξωστρεφής, αλλά πρέπει να είσαι σε θέση να υποδυθείς ένα ρόλο. Άλλωστε, αν γενικά έχεις πρόβλημα με τον κόσμο, δεν θα έρθεις να παίξεις έτσι κι αλλιώς. Είναι σαν οποιαδήποτε άλλη κοινωνική εκδήλωση. Καλό είναι να γνωρίζεις κάποιον, την πρώτη φορά που θα παίξεις. Υπάρχουν, βέβαια, και άτομα που δεν έχουν κανέναν να παίξουν και βρίσκουν αγνώστους για να σχηματίσουν ομάδα. Το θέμα είναι να κάνουμε ο ένας τον άλλον να νιώσει άνετα.
Που μπορεί να βρει ιστορίες κάποιος αφηγητής;
Υπάρχουν έτοιμες ιστορίες, που είναι ιδανικές εναλλακτικές για άτομα που ξεκινάνε τώρα ή δεν έχουν χρόνο να γράψουν δικές τους. Φυσικά, μπορείς να τις παρουσιάσεις αυτούσιες ή να επέμβεις σε τέτοιο βαθμό που να κρατήσεις μόνο τον τίτλο της ιστορίας. Υπάρχουν, βέβαια, κι άλλοι που γράφουν δικές τους ιστορίες, ή το συνδυάζουν: ξεκινούν με μια έτοιμη και η συνέχεια είναι δική τους.
Αφηγητής ή κανόνες; Ποιος έχει τον τελικό λόγο;
Ο αφηγητής. Οι κανόνες είναι για να βοηθάνε. Βέβαια, υπάρχουν γκρουπ που παίζουν «λογιστική», βασίζονται απόλυτα στους κανόνες. Υπάρχουν άλλοι που δεν χρησιμοποιούν καν τα βιβλία. Είμαι υπέρ της αφήγησης, αλλά χρειάζονται κανόνες για να είναι ξεκάθαρα τα πράγματα. Κάποιες στιγμές θα τους παραλήψουμε κι άλλες θα τους επιβάλουμε. Αλλά ο αφηγητής οφείλει να γνωρίζει τους κανόνες.
Τι γίνεται όταν κάποιος παίκτης έχει πολύ κακό ζάρι;
Ο τελικός κριτής για το αποτέλεσμα κάθε σκηνής είναι ο αφηγητής. Αν θες να τιμωρήσεις το κακό ζάρι του παίκτη σου, μπορείς να το κάνεις. Αλλά αν είναι κάτι που θες να παραβλέψεις για το καλό της ιστορίας, είναι στην κρίση σου. Δεν πρέπει να αφήσεις να πεθάνει χαρακτήρας ή να χαλάσει μια όμορφη σκηνή λόγω ζαριού. Πολλές φορές, αν η σκηνή είναι σημαντική, μπορεί να μην ρίξεις καν ζάρι. Εγώ δεν θα σε αφήσω να ρίξεις. Θα δω πως θα το διαχειριστείς πρώτα. Αν η διαχείριση σου δεν αφήνει άλλη επιλογή, θα ρίξεις ζάρι κι έπειτα θα δούμε τι θα γίνει. Το ζάρι είναι για να βοηθάει το παιχνίδι, όχι να το ορίσει.
Τι πιστεύεις για τον θάνατο χαρακτήρων;
Είναι “απαραίτητος”. Δεν υπάρχει επική ιστορία που να μην έχει τραγικό ήρωα. Το θέμα είναι αν ο λόγος που θα πεθάνεις είναι σημαντικός, αν έχει κάποιο νόημα. Το “απαραίτητος” που είπα μην το πάρεις με την σαδιστική έννοια. Σκέψου την τραγικοτητα της ιστορίας που θες να τρέξεις. Ένας χαρακτήρας που έχει μια A πορεία κι έχει παίξει πολλά sessions, ε, ή θα καταλήξει να παίζει έχοντας κερδίσει πόσα πράγματα ή θα πεθάνει. Σε πάει, όμως, η ιστορία. Δεν σου μιλάω για ηλιθιότητες του στυλ «σε σκότωσα, γιατί έτσι». Είναι πολλές φορές που θα μπορούσα να σκοτώσω τους παίκτες μου γιατί κάνουν βλακείες. Ή πόσες φορές θα έπρεπε να είχαν πεθάνει παίκτες μου από το κωλόζαρο το δικό μου. Δεν το κάνω αυτό. Σέβομαι τον χρόνο που έχω ξοδέψει για να γράψω την ιστορία. Αν όμως κάποιος έπρεπε να πεθάνει, υπήρχε πολύ καλός λόγος. Πρέπει να υπάρχει εμπιστοσύνη στον αφηγητή.
Από την άλλη όμως, υπάρχουν αφηγητές που σκοτώνουν χαρακτήρες χωρίς λόγο. Τί πιστεύεις εσύ για αυτούς;
Ας το πάρουμε πρωταρχικά. Για να υπάρξει αφήγηση, πρέπει να υπάρχει αφηγητής. Αλλά πρέπει να υπάρχει και κοινό. Αφηγητής χωρίς παίκτες, δεν είναι αφηγητής. Παίκτες χωρίς αφηγητή, δεν έχουν ιστορία. Ο αφηγητής βάζει την ιστορία, οι παίκτες καλούνται να την βιώσουν, αλλά χωρίς τους παίκτες η ιστορία δεν έχει ήρωες. Αφού, λοιπόν, θέσουμε το πόσο σημαντικός είναι ο ένας στον άλλον, και αφήσουμε στην άκρη κόμπλεξ ανωτερότητας, και πιάσουμε το υγιές παιχνίδι, αυτά δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν. Όμως, συμβαίνουν. Καμιά φορά συμβαίνουν και χειρότερα, γιατί πέρα από το παιχνίδι, υπάρχουν και τα διαπροσωπικά. Έχουν χαλάσει φιλίες, σχέσεις, το ανθρώπινο είδος δοκιμάζεται κάθε φορά που ερχόμαστε σε επαφή ο ένας με τον άλλο. Όσο υπάρχει εμπιστοσύνη και το κρατάμε σε υγιή επίπεδα, είναι καλό. Όταν κλείσουν τα βιβλία, τελείωσε και το παιχνίδι. Τώρα, γιατί να σκοτώσεις χωρίς λόγο τους παίκτες σου, όταν έχεις κάτσει να φτιάξεις ολόκληρη ιστορία, δεν ξέρω. Ίσως γιατί, θες να βάλεις το παιχνίδι σε συγκεκριμένο καλούπι; Ίσως γιατί σε εκνευρίζουν κάποια πράγματα που κάνουν οι παίκτες σου; Δεν ξέρω.
Εσύ τι ιστορίες τρέχεις κι από που εμπνέεσαι;
Τρέχω και δικές μου ιστορίες και έτοιμες. Για τις δικές μου εμπνέομαι από πολλές πηγές. Παρθενογέννεση δεν υπάρχει. Ως μουσικός, υπάρχει μια φράση που την ξέρω καλά και δείχνει ακριβώς αυτό: το κομμάτι που γράφεις είναι δικό σου στις 2 πρώτες νότες. Στην 3η νότα, το έχει παίξει ήδη κάποιος άλλος πριν από εσένα. Οπότε, δεν είναι το θέμα να βρεις κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Το θέμα είναι να βρεις αυτό που θα κινήσει το ενδιαφέρον των παικτών. Μια συνηθισμένη πηγή έμπνευσης είναι οι ειδήσεις. Ένταση και επικείμενος πόλεμος μεταξύ 2 χωρών; Βαλ΄το στη Μέση Γη. Πολιτικά παιχνίδια και ίντριγκες; Βάλ’το στον κόσμο του Vampire. Ακόμα κι η απλή καθημερινότητα μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για ιστορία.
Τι παιχνίδια προτιμάς να παίζεις;
Προτιμώ παιχνίδια φανταστικού ή πιο μοντέρνα, πχ τρόμου, μυστηρίου και οτιδήποτε μπορεί να αγγίξει τα ενδώτερα του παίκτη.
Παίζεις ως παίκτης ή μόνο αφηγητής;
Ως παίκτης έχω συμμετάσχει 5 φορές. Ήμουν ο χειρότερος. Έπαιζα πάντα τους πιο περίεργους χαρακτήρες. Για παράδειγμα, μια φορά έπαιζα DnD και έκανα έναν μάγο diviner. Οι diviners είναι τα μέντιουμ. Δεν είχα καθόλου επιθετικά ξόρκια. Το μόνο επιθετικό ξόρκι ήταν το grease. Πετούσε ένα χαλί από γράσο στους αντιπάλους και μετά έφευγε! Οι άλλοι είχαν ξενερώσει! Ε, καταλαβαίνεις, μια φορά έπαιξα!
Πόσο διαφορετικά βιώνει το παιχνίδι ο αφηγητής από τον παίκτη;
Κοίτα. Για να κάνεις κάποιον να βιώσει κάτι, πρέπει πρώτα να το βιώσεις ο ίδιος. Αλλιώς δεν πρόκειται να το παρουσιάσεις σωστά. Εμένα αυτό που με ικανοποιεί είναι να δω τους παίκτες μου να βιώνουν την ιστορία. Θέλω να μοιραστώ την ιστορία μου, να γίνουν οι παίκτες ενεργό κομμάτι της. Η μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι να σκέφτεσαι το παιχνίδι μετά το session. Είναι η αρχή του να μοιράζομαι και να δίνω.
Ποιος είναι ο πιο αξιομνημόνευτος χαρακτήρας που σου έχουν φέρει;
Ο Μπριζόλας! Half- orc Barbarian, ο οποίος πήγαινε μόνο ευθεία, δε μπορούσε να στρίψει, και ήξερε μόνο 2 λέξεις: ουγκ και ιγκ. Είχε μαζί του ένα Rogue, τον Τόνυ το Πιστόλι. Όπως καταλαβαίνεις το παιχνίδι ήταν παρωδία.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο παιχνίδι που έχεις παίξει;
Είναι ένα παιχνίδι στο οποίο οι παίκτες δεν υποδύονται κάτι φανταστικό. Παίζουν κάτι που ήταν: παιδιά από 6 έως 12 ετών. Διαδραματίζεται στον κόσμο τον δικό μας, αλλά οι παίκτες μπορούν να δουν τον κόσμο πέρα από την ντουλάπα,το Closetland, όπου ζουν όλα τα τέρατα. Και πρέπει οι παίκτες να παίξουν παιδάκια που βιώνουν αυτές τις καταστάσεις. Ήταν ο,τι πιο δύσκολο έχουμε παίξει και πολύ βαρύ ψυχολογικά. Το παιχνίδι λέγεται Little Fears.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο session σου;
Ένα Σαββατοκυριακο! 20 χρονών, σε εξοχικό, με διαλείμματα για φαγητό και ύπνο.
Ποια είναι η πιο δύσκολη κατάσταση που έχεις αντιμετωπίσει σε παιχνίδι;
Έχω τσακωθεί με φίλο μου, γιατί θεώρησε πως χειρίστηκα κάτι λάθος. Επίσης, έχω πετάξει τα γυαλιά στην Dungeon Master Screen, έχω μαζέψει τα πράγματα μου κι έχω φύγει, γιατί δεν ήταν σοβαροί.
Βασίλη, σε ευχαριστούμε για τον χρόνο σου και την ωραία κουβέντα!
The pleasure is all mine! Σας ευχαριστώ για το βήμα που μου δώσατε.