Του Δημήτρη Αντωνόπουλου
Γράφω αυτές τις γραμμές λίγα λεπτά μετά την είδηση του θανάτου του Βαγγέλη Παπαθανασίου, χωρίς να είναι ακόμη γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες. Η λέξη ”μεγάλος”, που τόσο θα φορεθεί σε άρθρα και αφιερώματα, τον αδικεί. Είναι τόσο πολυφορεμένη, που μοιάζει πρόχειρη. Κενή.
Κάτι σχεδόν τυπικό, έτσι για να ξεμπερδεύουμε, με κάποιον που υπήρξε συγκλονιστικό μέγεθος σίγουρα, που όμως ταυτόχρονα, για κάποιους λόγους που ποτέ δεν καταλάβαμε εμείς οι ίδιοι (η δεν θελήσαμε να καταλάβουμε…) εδώ ”στο Ελλάντα”, υπήρξε ανερμήνευτος στα τόσα του επίπεδα, ως δημιουργός. Ένα αίνιγμα, για την ίδια του τη χώρα. Ευτυχώς, που υπάρχει και ο υπόλοιπος πλανήτης δηλαδή…
Αμφιβάλω επίσης, αν το 5% των κατοίκων αυτού του τόπου, έχει ασχοληθεί όντως με τη μουσική δημιουργία του Βαγγέλη Παπαθανασίου ουσιαστικά και σε βάθος χρόνου.
Ο Παπαθανασίου, δεν χάιδευε αυτιά, δεν έπαιξε στο παιχνίδι της ντόπιας μικροπολιτικής, ούτε και υπήρξε λαϊκιστής. Λογικό να αισθανόμαστε πως ”δεν είναι ακριβώς δικός μας”.
”Διάταγμα υπέγραψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος με το οποίο απονέμεται το Παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικος στον μουσικοσυνθέτη Βαγγέλη Παπαθανασίου για το συνολικό έργο του”, μπορεί να ανακαλύψει κάποιος έτσι πρόχειρα την είδηση στο διαδίκτυο (2018) και να χαρεί, για μία ενέργεια που πρώτα είναι τιμητική για τους εδώ θεσμούς και την αξία που πρέπει να τους χαρακτηρίζει, και μετά για τον Vangelis.
Θα το πω όπως μου βγαίνει, έχω την αίσθηση πως αυτή ήταν μια κίνηση που έκανε πρώτα ”για πάρτη του” ο Προκόπης Παυλόπουλος, κάτι που αληθινά ήθελε και θεωρούσε σημαντικό, πέρα από τα διάφορα τερτίπια της εξουσίας δηλαδή. Ήταν μια κίνηση αυθεντική, χωρίς σκοπιμότητες.
Ο Παπαθανασίου, σε επίπεδο σκέψης, πνεύματος, θεωρώ πως θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον να βρεθεί για ένα 24ωρο με τον άλλον ”διαστημάνθρωπο”, τον άλλον ”εξωγήινο” της υψηλής αντίληψης, τον άλλον μάγο, τον Peter Hammill των Van Der Graaf. Μουσικοί γίγαντες και οι δύο, πνευματικοί γίγαντες και οι δύο, θα ήταν απολαυστική η κάθε λέξη σε αυτόν τον διάλογο.
Ήθελα να γνωρίσω, ουσιαστικά εννοώ, να μιλήσω σε βάθος, με τρία άτομα από τον χώρο της μουσικής. Τον Peter Hammill, τον David Bowie και τον Βαγγέλη Παπαθανασίου.
Ευτυχώς, είχα την ευλογία να συμβεί αυτό με τον Peter, τον ”άγιο Πέτρο” για τους πολύ φανατικούς της τέχνης του, δεν θα συμβεί όμως με τον Vangelis, όπως δεν συνέβη και με τον Thin White Duke του Rock & Roll. Ο Hammill, τώρα που γράφω, βρίσκεται σε κάποιο νοσοκομείο της Γερμανίας, με σοβαρό πρόβλημα υγείας (αν και μοιάζουν καλά τα πράγματα για την ώρα) με αποτέλεσμα το πρώιμο τέλος της περιοδείας των Van Der Graaf βέβαια.
Σε εποχές που πεθαίνουν και οι Θεοί (γιατί ένας τέτοιος ήταν ο Βαγγέλης Παπαθανασίου) ή έστω αγωνίζονται με ότι έχουν για λίγο χρόνο ακόμη, σκέφτομαι την ιδιαίτερη αξία που έχει στα αυτιά μου η φράση του Σταύρου Ξαρχάκου, με το τέλος της συναυλίας του στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, λίγες μέρες πριν, για τα 35 χρόνια διαδρομής του ραδιοφώνου της πόλης.
Ιδρωμένος, χαρούμενος από την επαφή με το κοινό, μα πρώτα απ’ όλα με το μέσα του, τον ίδιο τον μουσικό του δαίμονα (με την αρχαιοελληνική έννοια βέβαια) σαν να βγήκε μέσα από σκιές, στο φως επιτέλους, αποχαιρέτησε τον κόσμο με μια φράση, ”η αισθητική, είναι ηθική…” και χαμογέλασε.
Κάπως έτσι, αποχαιρετώ κι εγώ με δυο απλά λόγια, τον μοναδικό Βαγγέλη της Ελλάδας, του σύμπαντος, των διαστρικών ταξιδιών που μας χάρισε με το έργο του, ως δημιουργός, μα και ως προσωπικότητα.
Δεν χρειάζονται περισσότερα. Αφιερώματα και βιογραφικά θα υπάρξουν πολλά. Ιδιαίτερα από εκείνους που τον θεωρούσαν δυσνόητο, ή και σνομπ, ”δύσκολο” γενικά, όσο κυκλοφορούσε σε αυτόν τον πλανήτη. Τα γνωστά δηλαδή.
Αξίζει να διαβάσετε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του στο ”ΒΗΜΑ”
και αμέσως μετά να ακούσετε κάποιο από τα ηχητικά διαμάντια που μας άφησε μέσα από την υπέροχη δισκογραφία του.
Βαγγέλη, το ταξίδι στο άπειρο, μόλις ξεκίνησε.
Καλή αντάμωση, Έλληνα
