Το φετινό καλοκαίρι δεν ήταν μόνο το πιο θερμό που έχει καταγραφεί, σύμφωνα με όλα τα προσωρινά στοιχεία διεθνών οργανισμών, αλλά και αυτό που ανέδειξε μια κρίσιμη παράμετρο της υπερθέρμανσης του πλανήτη: την λειψυδρία. Η ξηρασία και η ανομβρία – αφού οι βροχές σε πολλές περιοχές του πλανήτη είναι λιγοστές ή μη παραγωγικές- σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες απαιτήσεις σε κάποιες χώρες λόγω υπερτουρισμού καθώς και οι συχνά κακές υποδομές, έχουν προκαλέσει σε πολλούς ανθρώπους στην ανεπτυγμένη Δύση, στερήσεις στο πλέον βασικό και δεδομένο μέχρι σήμερα αγαθό: το τρεχούμενο νερό.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και η Σικελία.
Η ξηρασία στο ιταλικό νησί είναι πλέον τόσο σοβαρή που πολλοί κάτοικοι της πόλης Καλτανισσέττα ζουν χωρίς τρεχούμενο νερό εδώ και δύο μήνες ενώ η όλη κατάσταση οδηγεί στην «παραγωγή» τεράστιων κερδών για κερδοσκόπους, μη εξουσιοδοτημένου ιδιώτες πωλητές νερού…
Σε μια κατάσταση που συνδέεται πιο εύκολα με μια αναπτυσσόμενη χώρα παρά με μια προηγμένη ευρωπαϊκή οικονομία, χιλιάδες Σικελοί εξασφαλίζουν πλέον νερό από άτομα και ομάδες που το διανέμουν από αυτοδιαχειριζόμενα βυτιοφόρα έναντι «φουσκωμένων» τιμών.
Μετά από τέσσερα χρόνια βροχοπτώσεων πολύ κάτω από τον μέσο όρο, η ιταλική κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον Μάιο για να προσπαθήσει να διαχειριστεί καλύτερα τους πόρους μέχρι την περίοδο των βροχών του φθινοπώρου, αλλά από τότε τα πράγματα έχουν χειροτερέψει.
Το νερό διατίθεται σε δελτία σε δεκάδες πόλεις της κεντρικής Σικελίας, αφήνοντας τους πολίτες να βασίζονται σε προμήθειες από βυτιοφόρα που μπορεί να κοστίσουν σε οικογένειες και επιχειρήσεις κατά μέσο όρο 300 ευρώ το μήνα.
«Κάθε 15 ή 20 ημέρες πρέπει να καλώ φορτηγά με νερό για να γεμίσω τις δεξαμενές που έχω στο σπίτι», λέει ο Αλμπέρτο Μισίτσε, ο οποίος ζει στην περιοχή Πόγιο Φιορίτο στα περίχωρα της Καλτανισσέττα.
Το κόστος ενός φορτηγού 8.000 λίτρων έχει διπλασιαστεί συγκριτικά με πέρυσι, φτάνοντας τα περίπου 100 ευρώ,όπως λέει. Στη συνέχεια, έχει το πρόσθετο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για να αντλήσει το νερό από τις δεξαμενές στην κουζίνα ή στο μπάνιο του.
«Το άνοιγμα μιας βρύσης είναι ακριβό».
Στην υπόλοιπη Καλτανισσέττα, οι αρχές εξασφαλίζουν τακτική παροχή νερού για λίγες μόνο ώρες την εβδομάδα ή κάθε δύο εβδομάδες, ανάλογα με τη γειτονιά.
Οι χρόνιες ελλείψεις νερού δεν είναι κάτι καινούργιο για τους Σικελούς, πολλοί από τους οποίους έχουν δεξαμενές αποθήκευσης στις στέγες τους ή υπόγεια για να αντιμετωπίσουν περιόδους λειψυδρίας, αλλά αυτές αποδεικνύονται ανεπαρκείς καθώς οι ξηρασίες γίνονται όλο και πιο παρατεταμένες και πιο έντονες.
«Σαν να σε εκβιάζουν»
Οι επιχειρήσεις που απαιτούν συνεχή παροχή πόσιμου νερού, όπως τα εστιατόρια, εξοργίζονται καθώς η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά και οι τιμές εκτινάσσονται στα ύψη.
«Πολλοί ιδιοκτήτες βυτιοφόρων γνωρίζουν ότι βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση και εκμεταλλεύονται την κατάσταση, είναι σαν να μας εκβιάζουν», είπε στο Reuters, ο Μικέλε Τορνατόρε, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ενός εστιατορίου που ονομάζεται «Sale e Pepe» (αλάτι και πιπέρι) στην Καλτανισσέττα.
«Αν όμως τα βυτιοφόρα μπορούν να πάρουν νερό, τότε γιατί δεν υπάρχει νερό;», αναρωτιέται.
Επισήμως, το νερό θεωρείται δημόσιο αγαθό και δεν μπορεί να πωληθεί από ιδιώτες, οι οποίοι μπορούν να διαθέτουν ιδιωτικά πηγάδια αυστηρά για προσωπική χρήση.
Μόνο εξουσιοδοτημένα ιδιωτικά βυτιοφόρα μπορούν να διανέμουν νερό που έχουν αντλήσει από δημόσιες πηγές, με χρέωση μεταφοράς.
Για να γίνει αυτό, πρέπει οι ίδιοι να πληρώσουν στην τοπική επίσημη εταιρεία ύδρευσης.
Ωστόσο, οι κανόνες παραβιάζονται συνήθως, με πιθανούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Πολλά βυτιοφόρα δεν είναι εγγεγραμμένα και λειτουργούν χωρίς επίβλεψη ή κανονισμούς, παρέχοντας νερό από μη ελεγμένες πηγές και αβέβαιης ποιότητας.
Οι αρχές σε πολλές πόλεις της Σικελίας επέβαλαν πρόστιμα χιλιάδων ευρώ φέτος σε επιτήδειους για μη εξουσιοδοτημένη διανομή και πώληση μολυσμένου νερού.
Ο Σαλβατόρε Κοσίνα, διευθυντής του τμήματος πολιτικής προστασίας της Σικελίας, είπε ότι το νησί αναζητά νέες πηγές νερού και επισκευάζει εγκαταλελειμμένα πηγάδια, αλλά η κατάσταση ήταν τόσο κρίσιμη που σε εξαιρετικές περιπτώσεις οι δήμαρχοι των πόλεων θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις εξουσίες τους για να κατασχέσουν προσωρινά ιδιωτικά πηγάδια.
«Όπως και στην περίπτωση της πανδημίας COVID-19, ο καθένας θα πρέπει να κάνει το καθήκον του», είπε στο Reuters.
Ο Όσκρα Αλιέλλο, μέλος του δημοτικού συμβουλίου της Καλτανισσέττα, χρησιμοποιεί…καρότο και μαστίγιο ραβδί προσπαθώντας να πείσει τους ιδιοκτήτες των πηγαδιών να μοιραστούν το πολύτιμο νερό τους εθελοντικά.
Αυτό το μήνα σε ανάρτηση στο Facebook τονίζει πως η γενναιοδωρία τους «θα ανταμείβεται».
Newsroom, Κανάλι Ένα, 90,4fm, Κ.Π