Πόσες τελικά από τις πολιτικές για τη κλιματική κρίση αποδίδουν; Ποιο το “κλειδί”

Αν και οι προσπάθειες των κρατών για την αντιμετώπιση τη κλιματικής κρίσης χαρακτηρίζονται από όλους τους διεθνείς οργανισμούς ως άτολμες, συνεχώς ακούμε για νέες πολιτικές που εφαρμόζονται.

Πόσες όμως από αυτές τις πολιτικές πραγματικά αποδίδουν;

Για να καταλάβουν τι αποδίδει και τι όχι, επιστήμονες εξέτασαν 1.500 τρόπους με τους οποίους οι χώρες προσπάθησαν να περιορίσουν τα αέρια που παγιδεύουν τη θερμότητα. Η απάντησή τους: Τα μέτρα που έχουν ληφθεί δεν έχουν αποδώσει και πολύ. Όταν δε στέφονται επιτυχία, αυτή κατά κανόνα μεταφράζεται στην καταβολή ενός τιμήματος, είτε στην αντλία είτε αλλού.

Μόνο σε 63 περιπτώσεις από το 1998, οι ερευνητές εντόπισαν πολιτικές που οδήγησαν σε σημαντικές περικοπές της ρύπανσης από άνθρακα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη στο περιοδικό Science.

Οι κινήσεις προς τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων δεν λειτούργησαν από μόνες τους, αλλά είναι πιο επιτυχημένες όταν συνδυάστηκαν με κάποιο είδος ενεργειακού φόρου ή σύστηματος πρόσθετου οικονομικού κόστους, σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης σε μια εξαντλητική ανάλυση για τις παγκόσμιες εκπομπές επιβλαβών αερίων, πολιτικών και νόμων για το κλίμα.

Το «κλειδί» για επιτυχημένες πολιτικές: Πρέπει να πληρώνει όποιος ρυπαίνει

«Το βασικό συστατικό εάν θέλετε για να μειώσετε τις εκπομπές είναι να υπάρχει μια τιμολόγηση στο μείγμα πολιτικών», σχολίασε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Νίκολς Κοχ, οικονομολόγος για το κλίμα στο Ινστιτούτο Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων στη Γερμανία.

«Εάν οι επιδοτήσεις και οι κανονισμοί έρχονται μόνες τους ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, δεν θα δείτε σημαντικές μειώσεις εκπομπών. Αλλά όταν η τιμολόγηση προστίθεται στο μείγμα των πολιτικών, όπως πχ ένας ενεργειακός φόρος άνθρακα, τότε τα μέτρα επιφέρουν σημαντικές μειώσεις εκπομπών».

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι μια φόρμουλα που λειτουργεί σε πλούσια έθνη δεν λειτουργεί πάντα το ίδιο καλά στα αναπτυσσόμενα.

Ωστόσο, η μελέτη δείχνει την… δύναμη του πορτοφολιού σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, κάτι που οι οικονομολόγοι πάντα υποψιάζονταν, όπως είπαν αρκετοί ειδικοί σε θέματα πολιτικής, επιστήμονες του κλίματος και οικονομολόγοι που επαίνεσαν τη μελέτη.

«Δεν θα λύσουμε το πρόβλημα του κλίματος στα πλουσιότερα έθνη μέχρι να καταλάβουμε πως πρέπει να πληρώσει αυτός που ρυπαίνει», δήλωσε ο Ρομπ Τζάκσον, κλιματικός επιστήμονας του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και συγγραφέας του βιβλίου Clear Blue Sky.

«Η τιμολόγηση του άνθρακα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες και τα προϊόντα που προκαλούν την κλιματική κρίση», είπε ο Τζάκσον στο Associated Press.

Ένα εξαιρετικό παράδειγμα του ποια μέτρα αποδίδουν συνάντησαν οι ερευνητές στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο, είπε ο Κοχ.

Success Stories…λίγες και ανεπαρκείς

Η χώρα θέσπισε ένα μείγμα 11 διαφορετικών πολιτικών ξεκινώντας το 2012, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής κατάργησης του άνθρακα και ενός συστήματος τιμολόγησης που περιελάμβανε την εμπορία εκπομπών, το οποίο είπε σχεδόν μείωσε στο μισό τις εκπομπές αερίων. Πρόκειται, όπως είπε, για πολύ μεγάλη μείωση.

Από τις 63 «ιστορίες επιτυχίας», η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στον οικοδομικό τομέα της Νότιας Αφρικής, όπου ένας συνδυασμός κανονισμών, επιδοτήσεων και σήμανσης των συσκευών μείωσε τις εκπομπές ρύπων κατά σχεδόν 54%.

Η μόνη ιστορία επιτυχίας στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν στις μεταφορές. Οι εκπομπές μειώθηκαν κατά 8% από το 2005 έως το 2011 χάρη σε ένα μείγμα προτύπων καυσίμων — που ισοδυναμούν με ρύθμιση — και επιδοτήσεων.

Ωστόσο, ακόμη και τα εργαλεία της πολιτικής που φαίνονται να λειτουργούν, εξακολουθούν να βάζουν ελάχιστα εμπόδια στις ολοένα αυξανόμενες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Συνολικά, οι 63 «επιτυχημένες» περιπτώσεις εφαρμοζόμενων πολιτικών για το κλίμα περιέκοψαν 600 εκατομμύρια έως 1,8 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους αερίου που παγιδεύει θερμότητα, σύμφωνα με τη μελέτη.

Πέρυσι η ανθρωπότητα παρήγαγε 36,8 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα ενώ έκαιγε ορυκτά καύσιμα.

Εάν κάθε μία από τις μεγάλες ανεπτυγμένες χώρες μάθαινε με κάποιο τρόπο το μάθημα αυτής της ανάλυσης και εφάρμοζε τις πολιτικές που λειτουργούν καλύτερα, θα μείωνε μόνο το «κενό εκπομπών» των Ηνωμένων Εθνών των 23 δισεκατομμυρίων μετρικών τόνων όλων των αερίων του θερμοκηπίου κατά περίπου 26%, σύμφωνα με τη μελέτη.

Το «κενό» είναι η διαφορά μεταξύ της ποσότητας άνθρακα που πρόκειται να  ο «παράξει» κόσμος το 2030 και της ποσότητας που θα συνεχίσει να αυξάνεται στα ανεκτά επίπεδα ή κάτω από τα διεθνώς συμφωνημένα επίπεδα.

Πρέπει να κάνουμε το αδύνατο, δυνατό και γρήγορα

Βασικά η μελέτη μας δείχνει ότι «πρέπει να κάνουμε καλύτερη δουλειά», είπε ο Κοχ, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής του εργαστηρίου αξιολόγησης πολιτικής στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Mercator στο Βερολίνο.

Ο Νίκλας ΧονN, από το New Climate Institute της Γερμανίας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε: «Ο κόσμος πρέπει πραγματικά να κάνει μια αλλαγή, να περάσει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να κάνει το αδύνατο δυνατό».

Ο Κοχ και η ομάδα του εξέτασαν τις εκπομπές και τις προσπάθειες για τη μείωσή τους σε 41 χώρες μεταξύ 1998 και 2022 — επομένως δεν περιλαμβάνει το πακέτο δαπανών των Ηνωμένων Πολιτειών για την καταπολέμηση του προβλήματος, ύψους σχεδόν 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εγκρίθηκε πριν από δύο χρόνια ως ακρογωνιαίος λίθος της περιβαλλοντικής πολιτικής του προέδρου Τζο Μπάιντεν- και καταγράφηκαν 1.500 διαφορετικές πολιτικές δράσεις .

Συγκέντρωσαν τις πολιτικές σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες – τιμολόγηση, κανονισμοί, επιδοτήσεις και πληροφορίες – και ανέλυσαν τέσσερις διακριτούς τομείς της οικονομίας: ηλεκτρική ενέργεια, μεταφορές, κτίρια και βιομηχανία.

Σε αυτό που ο Κοχ αποκάλεσε «αντίστροφη αιτιακή προσέγγιση», η ομάδα αναζήτησε μειώσεις εκπομπών 5% ή περισσότερο σε διαφορετικούς τομείς των οικονομιών των χωρών και στη συνέχεια κατάλαβε τι τις προκάλεσε με τη βοήθεια παρατηρήσεων και μηχανικής μάθησης.

Οι ερευνητές συνέκριναν τις εκπομπές σε παρόμοιες χώρες και υπολόγισαν τον καιρό και άλλους παράγοντες.

Η ομάδα δημιούργησε μια στατιστικά διαφανή προσέγγιση που μπορούν να χρησιμοποιήσουν άλλοι για να την ενημερώσουν ή να την αναπαραγάγουν, συμπεριλαμβανομένου ενός διαδραστικού ιστότοπου όπου οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν χώρες και οικονομικούς τομείς για να δουν τι λειτούργησε και τι όχι σε ο,τι αφορά τις πολιτικές για το κλίμα.

Newsroom, Κανάλι Ένα 90,4fm, K.Π.