Πριν από έξι χρόνια όταν το εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό του ολλανδικού κολλεγίου Calvijn άρχισε να εξετάζει το ενδεχόμενο να απαγορεύσει τα τηλέφωνα στα σχολεία του, η ιδέα άφησε μερικούς μαθητές άναυδους.
«Μας ρώτησαν αν πιστεύαμε ότι ζούσαμε στη δεκαετία του 1800», είπε ο Γιάν Μπέικερ, ο πρόεδρος του κολεγίου, του οποίου οι μαθητές είναι ηλικίας από 12 έως 18 ετών.
Ενώ η πλειοψηφία υποστήριζε την ιδέα, περίπου το 20% των γονέων, των δασκάλων και των μαθητών που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν σθεναρά αντίθετοι. Μερικοί γονείς που ανησυχούσαν μήπως δεν μπορούσαν να μιλήσουν με τα παιδιά τους τους κατά τη διάρκεια της ημέρας για να δουν εάν είναι καλά ενώ μερικοί εκπαιδευτικοί υποστήριζαν ότι θα ήταν καλύτερο να αγκαλιάσουν τις νέες τεχνολογίες παρά να τις αποφύγουν.
Ωστόσο, οι υπεύθυνοι του σχολείου προχώρησαν.
«Περπατώντας στους διαδρόμους και στην αυλή του σχολείου, έβλεπες όλα τα παιδιά να είναι κολλημένα στα smartphones τους. Δεν γίνονταν συζητήσεις, τα τραπέζια του πινγκ πονγκ ήταν άδεια», είπε ο Μπέικερ. «Βασικά είχε χαθεί όλη η κουλτούρας της κοινωνικοποίησης».
Τέσσερα χρόνια αφότου το Calvijn College έγινε ένα από τα πρώτα σχολεία στην Ολλανδία που δεν επιτρέπει την χρήση smartphone, το μέτρο δεν θεωρείται ακραίο.
Καθώς οι μαθητές επιστρέφουν στις τάξεις στην ηπειρωτική Ευρώπη, ένας αυξανόμενος αριθμός από αυτούς θα αναγκαστεί να αφήσει πίσω τα κινητά του τηλέφωνα.
Στη Γαλλία, 200 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δοκιμάζουν την απαγόρευση, ενώ τα γαλλόφωνα δημοτικά σχολεία στη Βαλλονία και τις Βρυξέλλες, στο Βέλγιο, έχουν προχωρήσει με τις δικές τους απαγορεύσεις. Στην Ουγγαρία, ένα νέο διάταγμα απαιτεί την συλλογή από το προσωπικό του σχολείου όλων την κινητών και των έξυπνων συσκευών των μαθητών κατά την είσοδό τους.
Η Ιταλία και η Ελλάδα υιοθέτησαν επίσης τα δικά τους μοντέλα απαγορεύσεων αφού οι μαθητές μπορούν να φέρνουν το κινητό στο σχολείο αλλά αυτό θα μένει στην τσάντα, αφού δεν επιτρέπεται η χρήση τους.
Τέσσερα χρόνια μετά
Για όσους φοιτούν στο Calvijn College, η σαρωτική παλίρροια των αλλαγών είναι συναρπαστική.
Από τη στιγμή που άρχισε να απαιτείται από τους μαθητές είτε να αφήνουν τα τηλέφωνά τους στο σπίτι είτε να τα κλειδώνουν όλη την ημέρα στο χώρο που αφήνουν τα πράγματά τους, οι εκπαιδευτικοί βλέπουν όλη την κουλτούρα των αλληλεπιδράσεων εντός του σχολείου να μεταμορφώνεται.
«Βασικά ό,τι είχε χαθεί, επέστρεψε», είπε ο Μπέικερ «Οι μαθητές παίζουν και μιλούν μεταξύ τους. Και έχουμε πολύ λιγότερες διακοπές εν ώρα μαθήματος».
Άλλα σχολεία σε όλη τη χώρα, όπως αναφέρει ο Guardian, άρχισαν να έρχονται σε επαφή με το κολλέγιο θέλοντας να μάθουν για την εφαρμογή της απαγόρευσης.
Τον Ιανουάριο του 2024, η ολλανδική κυβέρνηση μπήκε στη συζήτηση, ενθαρρύνοντας τα σχολεία να απαγορεύσουν τα κινητά τηλέφωνα, τα tablet και τα έξυπνα ρολόγια από τις περισσότερες τάξεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη τη χώρα. Η σύσταση επεκτάθηκε πρόσφατα και στα δημοτικά σχολεία.
Στα τέλη του περασμένου έτους, καθώς τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Ολλανδία προετοιμάζονται για να ακολουθήσουν τις συστάσεις, οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Radboud άδραξαν την ευκαιρία να μελετήσουν την αλλαγή αυτή.
Ρώτησαν εκατοντάδες μαθητές και γονείς, καθώς και δεκάδες δασκάλους, σε δύο σχολεία με επικείμενα σχέδια να καταργήσουν τα κινητά τηλέφωνα στις σχολικές εγκαταστάσεις, επισκεπτόμενοι ξανά τα σχολεία τρεις μήνες μετά την επιβολή της απαγόρευσης.
Περίπου το 20% των μαθητών ανέφερε ότι ήταν περισσότερο προσηλωμένοι στο μάθημα όταν τα smartphones ήταν «εκτός» όπως αναφέρει ο ερευνητής Λόες Πάουελς ενώ οι δάσκαλοι περιέγραψαν τους μαθητές ως πιο προσεκτικούς και επικεντρωμένους στην εργασία τους στην τάξη. «Οπότε νομίζω ότι όσον αφορά τη γνωστική λειτουργία, συνολικά έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα».
Πολλοί μαθητές ανέφεραν επίσης περισσότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις στην πραγματική ζωή και ότι η ποιότητα αυτών των αλληλεπιδράσεων είχε βελτιωθεί.
Εντόπισαν επίσης μείωση του διαδικτυακού εκφοβισμού καθώς οι μαθητές ήταν εκτός σύνδεσης.
Τρεις μήνες μετά την απαγόρευση, ωστόσο, δεν είχαν ασπαστεί όλοι οι μαθητές τα νέα μέτρα.
Περίπου το 40% είπε ότι η μη χρήση κινητού τηλεφώνου τους επέτρεψε να απολαύσουν καλύτερα τα διαλείμματά τους, ενώ το 37% είπε ότι τους έλειψαν τα τηλέφωνά τους.
«Αναγκάζομαι να κοινωνικοποιούμαι όταν δεν έχω διάθεση, κάτι που συμβαίνει συχνά», είπε ένας μαθητής στους ερευνητές.
Στο Calvijn College, οι υπεύθυνοι δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι η απαγόρευση είχε θετικό αποτέλεσμα.
Όταν πρωτοεφαρμόστηκε το μέτρο υπήρξε μια συζήτηση για το εάν πρέπει να επιτραπεί τελικά σε μεγαλύτερους μαθητές έχουν κινητά.
Τελικά η ιδέα απορρίφθηκε μετά τις αλλαγές που παρατηρήθηκαν, είπε ο Μπέικερ. «Αυτή η συζήτηση δεν υπάρχει πια στο τραπέζι. Κανείς δεν μιλάει για αυτό».
Αντίθετα, υπάρχει μια αίσθηση υπερηφάνειας ότι, όταν πρόκειται για smartphonsw στις τάξεις, αυτό το σχολείο ήταν πολύ μπροστά.
«Περάσαμε μια εποχή που μας έλεγαν έλεγαν ότι δεν ήμασταν ένα σύγχρονο σχολείο, ότι γυρνούσαμε τον χρόνο πίσω», λέει ο Μπέικερ Bakker.
Στις μέρες μας είναι το αντίθετο. «Αισθάνομαι μια ωραία επιβεβαίωση ότι όλο αυτό δεν έγινε για το τίποτα».
Κανάλι Ένα, 90,4fm, Κ.Π.