Παρακολουθώντας ένας «δυτικός» τις εκλογές στην Τουρκία αναμφίβολα αναρωτιέται πώς γίνεται ο Ερντογάν να συνεχίζει να απολαμβάνει τόσο μεγάλης εμπιστοσύνης από τους ομοεθνείς του σε μια χώρα με πληθωρισμό στο 45% (πέρυσι έως και 85%), κατάφωρη παραβίαση δικαιωμάτων, πλήρη έλεγχο της δικαιοσύνης, οικονομικά σκάνδαλα, διαφθορά κλπ. Όλα γνωστά σε όλους. Εντός και εκτός Τουρκίας.
Αν προσέξουμε όμως λίγο περισσότερο ίσως θα έπρεπε να μας εντυπωσιάζει περισσότερο η αδυναμία (;) της Δύσης να κατανοήσει τι συμβαίνει στην Τουρκία και όχι η στάση των Τούρκων η οποία για όσους ενδιαφέρονται και είναι παρατηρητικοί, δεν ήταν και τόσο έκπληξη.
Δυτικό αφήγημα και παράλληλες πραγματικότητες
Δυτικά ΜΜΕ απηχώντας προφανώς και τις επιθυμίες δυτικών κυβερνήσεων αλλά και κρίνοντας πάντα βάσει των προτύπων φιλελεύθερων δημοκρατιών εντός των οποίων δρουν, υπέπεσαν (ξανά) στο λάθος να πιστέψουν πως αναδεικνύοντας ηχηρά όλα τα κακώς κείμενα στη χώρα, και χρεώνοντας τα στον Ερντογάν, ίσως να μπορούσαν να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα.
Ποτέ δεν είπαν ψέματα αλλά σίγουρα αγνόησαν εκτός του προφανούς, πως δηλ. κανένας λαός δεν θέλει ξένα μέσα να του λένε προκλητικά τι να σκεφτεί και τι να ψηφίσει, τις παράλληλες «πραγματικότητες» στην Τουρκία που δεν περιορίζονται σε αυτή που βιώνουν οι λίγοι, μεταξύ των 85 εκατομμυρίων, με διεύθυνση κατοικίας στα παράλια της χώρας και τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Και η πραγματικότητα στο μεγαλύτερο μέρος της Τουρκίας πέρα από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη είναι πολύ διαφορετική και το πιστοποιεί και ο χάρτης με τα εκλογικά αποτελέσματα της 14ης Μαϊου (και μάλλον το ίδιο θα γίνει και με αυτόν της 28ης Μαϊου).
Τι δεν αξιολογούν λοιπόν επαρκώς ή δεν θέλουν να αξιολογήσουν δυτικά ΜΜΕ που προέβλεπαν «ήττα Ερντογάν» ή και ελληνικά που συνεχώς βλέπουν τον τούρκο ηγέτη να τρώει «χαστούκια»; Πολλά.
Προσωπολατρία και…πελατεία
Το πλέον προφανές, που φαντάζει επουσιώδες αλλά είναι κρίσιμης σημασίας: Ο Ερντογάν είναι εξαιρετικά χαρισματικός στην επικοινωνία και ξέρει τι θέλουν από έναν ηγέτη οι πολίτες και γι’ αυτό φροντίζει όσο κανείς άλλος να διατηρεί συχνή, άμεση, δια ζώσης επαφή. Ξέρει πως για τον μέσο ομοεθνή του η «επαφή» μετράει και βέβαια χειρίζεται άψογα τα πλήθη. Σαν «μαέστρος» όπως παρατήρησε και το ΒΒC.
H λατρεία στο πρόσωπό του είναι ισχυρή και ενισχύεται με ένα σωρό δίκτυα που έχει δημιουργήσει για να είναι παρόν και όταν…δεν είναι. Όπως πχ αυτό με εκατομμύρια γυναίκες που διατηρούν μέλη του ΑΚΡ που διατηρούν τακτική, δια ζώσης επαφή με εκατομμύρια νοικοκυριά: επισκέπτονται μητέρες όταν γεννούν, ζευγάρια όταν παντρεύονται, χήρες που έμειναν μόνες. Ακούν τις ανάγκες τους και φροντίζουν γι αυτές.
Η έννοια του πελατειακού κράτους στα…καλύτερά του.
Γιατί ποιος έχει ταξιδέψει πχ στη κεντρική Τουρκία και δεν έχει ακούσει τη φράση «ο Ερντογάν έβαλε την κόρη μου στο πανεπιστήμιο», «βρήκε δουλειά στον γιο μου».
Και φυσικά υπάρχει και η πολιτική των δημοσιών έργων σε μια Τουρκία που πραγματικά συνεχώς μεταμορφώνεται και ο κόσμος λέει «έχουμε επιτέλους νοσοκομείο», «έγινε δρόμος», «έφτιαξε αεροδρόμιο».
«Ήπιο Ισλάμ», σταθερότητα εντός, υπολογίσιμη διεθνώς
Επίσης παραγνωρίζεται συχνά πως στο πρόσωπό του Ερντογάν βλέπουν έναν ηγέτη που έβαλε τέλος σε μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αστάθειας, πραξικοπημάτων, αυξημένου ρόλου του στρατού στα πολιτικά πράγματα. Γι’ αυτούς αντιπροσωπεύει την σταθερότητα και παράλληλα ικανοποιεί την επιθυμία για μια Τουρκία όλο και πιο ισχυρή, που φεύγει από την σκιά των μεγάλων «παικτών» της Δύσης, είναι ακηδεμόνευτη, παίζει σημαίνοντα ρόλο στην διεθνή πολιτική σκηνή.
Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως αν και η Τουρκία χάριν στον μεγάλο ηγέτη της Κεμάλ Ατατούρκ έγινε ένα καθ’ όλα κοσμικό κράτος εδώ και 100 χρόνια, πολλοί συμπατριώτες του ποτέ δεν ξέφυγαν πραγματικά από την ανάγκη να οργανώνουν και να διάγουν τον βιο τους βάσει των αξιών που προτάσσει το Ισλάμ. Ο Ερντογάν, με τις πολιτικές του έδωσε φωνή και υπόσταση σε όλους αυτούς που είχαν μπει στο περιθώριο και τώρα ενισχύει πια αυτό το αφήγημα του «ήπιου Ισλάμ». Και όσοι ευφραίνονται με αυτό το αφήγημα φυσικά δεν ψήφιζαν ποτέ τον Κιλιτσντάρογλου που γι’ αυτούς είναι πάντά ένας κεμαλιστής.
«Ο εθνικισμός αγκαλιάζει την Τουρκία»
Και τέλος, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται και ότι ο τελευταίος δεν ήταν καν ο πιο δημοφιλής για υποψήφιος…ήταν απλά ηγέτης του ισχυρότερου κόμματος στο συνασπισμό των έξι. Και σίγουρα δεν είχε ποτέ τα επικοινωνιακά χαρίσματα του Ερντογάν για να προσελκύσει τα πλήθη.
Όσο για το αφήγημα δυτικών ΜΜΕ πως είναι το αντίδοτο στον εθνικισμό του Ερντογάν και τώρα ξαφνιαστήκαν με την στροφή σε μια επιθετική ρητορική, αυτό σίγουρα ήταν αστείο να λέγεται ή να γράφεται και όχι μόνο λόγω των πολιτικών, ιδεολογικών του καταβολών.
Δανειζόμενοι τα λόγια του Τούρκου συγγραφέα και πολιτικού αναλυτή Χαλίλ Καραβελί από συνέντευξή του στην Le Monde: «Ο εθνικισμός αγκαλιάζει στην Τουρκία όλες τις τάξεις και όλες τις ιδεολογίες, είτε είναι δεξιές είτε αριστερές, είτε είναι κοσμικές είτε θρησκευτικές».
Της Κατερίνας Πρίφτη
