του Δημήτρη Αντωνόπουλου
Ο Nick Cave βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα, με αφορμή το νέο του βιβλίο Faith, Hope and Carnage.
Αν αναρωτιέστε πως τα καταφέρνει ο Αυστραλός ρόκερ να είναι πάντα στην πρώτη γραμμή για ουσιαστικούς λόγους, είναι πολύ απλό.
Ο Nick Cave, είναι κάτοχος μιας μυστικής γνώσης.
Και δεν είναι ο μόνος.
Πρόσφατα, σε συνέντευξή του στους New York Times, υπήρξε για άλλη μια φορά βαθιά εξομολογητικός και απόλυτα ειλικρινής, αναφέροντας χαρακτηριστικά για τη σχέση του με το κοινό μέσα από τις ζωντανές εμφανίσεις του το τελευταίο (ιδιαίτερα) διάστημα, μετά την απώλεια του γιού του:
«Όταν πέθανε ο Arthur, βρέθηκα στο πιο σκοτεινό μέρος που μπορεί να φανταστεί κανείς, από όπου ήταν σχεδόν αδύνατο να δω κάτι πέρα από την απόγνωση. Βοηθήθηκα σε τεράστιο βαθμό από το κοινό μου, και, όταν παίζω τώρα, αισθάνομαι ότι είναι σαν να τους επιστρέφω κάτι πίσω. Ό,τι κάνω σε καλλιτεχνικό επίπεδο είναι να ξεπληρώνω στην πληρότητά του ένα χρέος. Είναι δύσκολο να μιλώ γι’ αυτό, όμως οι συναυλίες από μόνες τους και αυτή η πράξη αμοιβαίας υποστήριξης με σώζει. Ο κόσμος λέει, πώς μπορείς να βγαίνεις σε περιοδεία; Όμως για μένα είναι το ακριβώς αντίθετο. Πώς θα μπορούσα να μην;».
Φαίνεται λοιπόν πως για ακόμα μια φορά, αυτή η περίφημη μυστική γνώση, μέσα από την επαφή του με το κοινό σε τόσο δύσκολες μέρες, λειτουργεί λυτρωτικά για τον σπουδαίο δημιουργό.
Και να, που σήμερα το νέο βιβλίο του Nick Cave, είναι η αιτία για να συζητιέται και πάλι παντού, απασχολώντας απο τους New York Times μέχρι την πιο μικρή και σκοτεινή γωνιά του κόσμου με τη δουλειά του.
Ο Cave δεν μάσησε βέβαια ποτέ τα λόγια του.
Ακριβώς ίσως γιατί προέρχεται από μικρές σκοτεινές γωνίες και ο ίδιος.
Ήταν πάντα εκεί, έτοιμος να βγει μπροστά και να μιλήσει για τα πιο δύσκολα θέματα, σε μια εποχή που η πολιτική ορθότητα και η κουλτούρα της ακύρωσης, χέρι – χέρι, σαρώνουν την παραμικρή φωνή που έχει να πει κάτι διαφορετικό, στο όνομα μάλιστα της διαφορετικότητας.
Η τέλεια αντίφαση.
Ο Nick Cave γνωρίζει πως αν και όλα καίγονται στο λεπτό στις μέρες μας πλέον, από καριέρες μέχρι ανθρώπινες ψυχές, σε ένα ασταμάτητο τσιμπούσι ανθρωποφαγίας μέσα από media και μέσα κοινωνικής δικτύωσης (το έχει δει να συμβαίνει) ο ίδιος είναι δύσκολη λεία για τους μεταμοντέρνους κανίβαλους του πληκτρολογίου.
Σχεδόν αδύνατον να χρεώσει κάποιος (ειδικά) στον συγκεκριμένο, σκοτεινές προθέσεις, συγκεκριμένη στόχευση, ή πρόθεση για σαματά χωρίς λόγο. Η θέση που πήρε άλλωστε σχετικά πρόσφατα για πολύ σημαντικά πράγματα, στους καιρούς που ζούμε, είναι μάλλον σχεδόν ηρωική.
Οι περισσότεροι θα κούρνιαζαν στο απυρόβλητο που βρίσκεται χρόνια ο συγκεκριμένος (με το σπαθί του) και που να μπλέκεις τώρα πιο απλά σε ιστορίες, με ανθρώπους που (αρκετοί που αυτούς, μέσα στο απρόσωπο χάος του διαδυκτίου) αναγνωρίζουν ως σύνορα του κόσμου, ως ερμηνεία μιας κατάστασης, το σημείο που φτάνει το μάτι τους και μόνο αυτό.
Το να βγει δημόσια και να μιλήσει με τον τρόπο που το έκανε, θέλει θάρρος, ιδιαίτερα όταν δήλωνε χαρακτηριστικά:
«Η Πολιτική Ορθότητα έχει καταντήσει η πιο μίζερη θρησκεία του κόσμου. Ο – κάποτε αξιέπαινος- στόχος της, να επαναπροσδιορίσει μια κοινωνία ισότητας έχει πλέον εγκολπώσει τα χειρότερα στοιχεία που έχει μια θρησκεία χωρίς καμία από τις ομορφιές της. Το ηθικό πλεονέκτημα και η φαρισαϊκή αυταρέσκεια δεν της επιτρέπουν να διανοηθεί την πιθανότητα συγχώρεσης. Έχει κυριολεκτικά γίνει μια κακή θρησκεία σε κατάσταση αμόκ».
Ενώ για την κουλτούρα της ακύρωσης, συμπλήρωσε:
«Είναι η άρνηση να εμπλακείς με άβολες ιδέες και έχει την ικανότητα να στραγγαλίζει την δημιουργική ψυχή μιας κοινωνίας. Η δημιουργικότητα είναι μια πράξη αγάπης ικανή να ταράξει τα πιο θεμελιώδη μας πιστεύω και κάνοντας το αναδύονται νέοι τρόποι να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Αυτός είναι ο σκοπός αλλά και η δόξα της τέχνης και των ιδεών. Μια δύναμη που βρίσκει νόημα στην ακύρωση τέτοιων δύσκολων ιδεών, καταστρέφει το πνεύμα της δημιουργικότητας μιας κοινωνίας».
Με μάλλον κορυφαία στιγμή του όμως το παρακάτω, σε μια εποχή απίστευτης σύγχυσης και ακραίων θέσεων μάλιστα:
«Το να ζω σε μια κατάσταση αναζήτησης, ουδετερότητας και αμφιβολίας, πέρα από δόγματα και βεβαιότητες, είναι καλό τόσο για τη δουλειά του τραγουδοποιού όσο και για τη ζωή μου γενικά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τείνω να νιώθω άβολα γύρω από ιδεολογίες που αυτοπροσδιορίζονται ως “η αλήθεια” ή “ο δρόμος”. Η Antifa και η Άκρα Δεξιά, για παράδειγμα, με τις οδομαχίες και το παιχνίδι ρόλων που παίζουν μοιάζουν σα να αποτελούν τα δύο μέλη ενός αγρίως ερωτικού, βίαιου και αμοιβαίως αυτοσυντηρούμενου γαμήλιου δεσμού, που στηρίζεται στις τυφλές και άκαμπτες ιδεολογικές πεποιθήσεις τους».
Μετά από όλα αυτά, κάτι πήγε να γίνει, να ακουστεί, όμως δεν έφερε κάποιο αποτέλεσμα. Πάρα πολύ σύντομα, οι (σχετικά λίγες) φωνές που ζητούσαν το κεφάλι του Nick Cave στο πιάτο, καθώς τόλμησε να τα βάλει με τους θεούς της ψηφιακής εποχής, την κουλτούρα της ακύρωσης και την πολιτική ορθότητα, δεν βρήκαν ανταπόκριση και έσβησαν μάλλον γρήγορα, αναζητώντας πιο εύκολους στόχους.
Σκληρόπετσος ο Cave. Δεν υπήρξε ποτέ υποκριτής, ίσως για αυτό. Ούτε καλός πατερούλης από την άλλη. Ήταν πάντα μάλλον κάποιος πιο κοντά στην εικόνα ενός καλού αληθινού φίλου, που πάντα βρίσκεται τριγύρω χωρίς ανταλλάγματα. Σπάνιο στις μέρες μας.
Ο Nick Cave δεν είναι υβρίδιο άλλωστε, γέννημα δηλαδή, της (κατά τα άλλα σημαντικής) ψηφιακής εποχής μας, χωρίς πυξίδα και εσωτερικό προσανατολισμό όπως αρκετοί από τους νεώτερους δημιουργούς στις μέρες μας.
Κάθε βήμα του, σέρνει μαζί του όλα τα πράγματα που τον καθόρισαν μέσα απο αληθινές εμπειρίες, όνειρα, απογοητεύσεις, μα και θαύματα που συνάντησε σε μία πορεία σημαντική όσο ελάχιστες.
Οι ζωντανές εμφανίσεις του, με την αύρα ενός φλεγόμενου Rock & Roll ιεροκύρηκα, είναι από τις σημαντικότερες όλων των εποχών.
Θα μπορούσε να μείνει εκεί.
Διεκπεραιωτής μιας περσόνας που έχει τεράστιο κοινό.
Όμως παίρνει θέση, ίσως γιατί βλέπει να ξεριζώνεται ο ίδιος ο πολιτισμός ως περιεχόμενο και έννοια, στο όνομα (συχνά) μιας υποτιθέμενης εξέλιξης που στο πέρασμά της ακυρώνει συχνά την ίδια την ιστορία, τον ίδιο τον φυσικό άνθρωπο στο τέλος.
Είναι σίγουρα από τους λίγους που ακόμη ενδιάφερονται, μέσα σε ένα τοπίο γενικότερης απάθειας και εσωτερικής (πρώτα) παραίτησης που βρίσκεται σχεδόν παντού αυτή την εποχή.
Για ακόμη μια φορά, ο Nick Cave, κάνει τη διαφορά.
Νοιάζεται. Έχει να πει πολύ σημαντικά πράγματα που ξεφεύγουν από τα εύκολα και τυπικά.
Ανυπομονώ αληθινά να πάρω στα χέρια μου το νέο του βιβλίο, μαζί βέβαια με μερικές ακόμα εκατοντάδες χιλιάδες που θα κάνουν το ίδιο. Είπαμε, είναι κάτοχος μιας μυστικής γνώσης. Ένα μέρος λοιπόν από αυτή, θα έχει βρει σίγουρα διέξοδο μέσα στο Faith, Hope and Carnage. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς.
Για όσους αμφιβάλλουν, υπάρχει πάντα η απάντηση του Nick πριν απο μερικά χρόνια, σε δεκάχρονο οπαδό του για να βάλει τέλος στην όποια κουβέντα γύρω από αυτό.
Μέσω του site The Red Hand Files, της ανοιχτής πλατφόρμας που ο ίδιος ίδρυσε, ο Nick Cave κοινοποίησε μια απαντητική επιστολή σ” έναν προέφηβο οπαδό του, τον 10χρονο Ptolemy από το Λόνκεστον της Αυστραλίας.
Το ερώτημα του πιτσιρικά είχε διατυπωθεί ως εξής:
«Είμαι δέκα χρονών και περιβάλλομαι από τη μουσική σου από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Σε είδα στο Χόμπαρτ τον Ιανουάριο του 2017 και θα είμαι εκεί και φέτος για τη συναυλία σου. Κανείς από τους φίλους μου δεν ακούει τίποτα cool, ενδιαφέρον ή όμορφο. Πώς νομίζεις εσύ ότι θα με επηρεάσει το ότι έχω στη ζωή μου τη μουσική σου από τόσο μικρός; Έχεις να μου δώσεις καμιά συμβουλή; Σ” ευχαριστώ».
Ο Cave απάντησε σχεδόν αμέσως:
»Το να ακούς τη μουσική των Bad Seeds στην ηλικία σου είναι σα να κατέχεις μια μυστική γνώση. Όταν ήμουν κι εγώ σαν κι εσένα περίπου είχα κι εγώ μια μυστική γνώση. Ο μεγαλύτερος αδελφός μου, ο Τιμ, άκουγε παράξενες και άγνωστες μουσικές και μετέδωσε αυτή τη γνώση σε μένα. Ζούσα τότε σε μια επαρχιακή πόλη της Βικτόρια και μου φαινόταν ότι κανένας στην ηλικία μου δεν άκουγε τη μουσική που μου έπαιζε ο αδελφός μου.
Ήταν σα να κουβαλούσα διαρκώς ένα μυστικό μαζί μου, μια ειδική γνώση για τον κόσμο την οποία οι συνομήλικοί μου αγνοούσαν. Ήταν μια μυστική δύναμη που έμεινε μαζί μου όλα τα παιδικά χρόνια μέχρι που πήγα γυμνάσιο στη Μελβούρνη, όπου γνώρισα τρία – τέσσερα άλλα παιδιά που επίσης κατείχαν αυτήν την ειδική γνώση – αυτήν την μυστική δύναμη. Αυτοί έγιναν οι καλύτεροι μου φίλοι και μετά φτιάξαμε μαζί μια μπάντα επιχειρώντας, με τον τρόποι μας, να μεταδώσουμε αυτή τη γνώση στον κόσμο.
Αυτή η μυστική γνώση που κατέχεις αποτελεί σθένος που ζει μόνο εντός συγκεκριμένων ανθρώπων. Πρόκειται για σθένος που θα σε εμπνεύσει να κάνεις θαυμαστά πράγματα – όπως να γράφεις ιστορίες, να ζωγραφίζεις εικόνες ή να φτιάξεις πυραύλους με προορισμό τον Άρη. Θα σου δώσει το κουράγιο να αντιμετωπίσεις οποιοδήποτε εμπόδιο βάλει ο κόσμος μπροστά σου. Είναι μια άγρια δύναμη που μπορεί να έχει αμέτρητη αξία. Το όνομά σου, Πτολεμαίος, είναι όνομα πολεμιστή. Ένα αγόρι γεμάτο έμπνευση με όνομα πολεμιστή! Ο κόσμος σε περιμένει. Βαλ” του φωτιά, μικρέ. Με αγάπη, Νικ».
