Πριν από έναν χρόνο, η διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών στην Ιορδανία πιθανότατα δεν θα απασχολούσε και τόσο τα διεθνή ΜΜΕ. Με τον πόλεμο όμως του Ισραήλ στη Γάζα, τις εχθροπραξίες μεταξύ Τελ Αβίβ και Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τις ισραηλινές επιθέσεις στην Συρία η σημασία αυτών των εκλογών είναι εξαιρετικά σημαντικές.
Η Ιορδανία είναι η μόνη χώρα, πέραν της Αιγύπτου, που έχει σύνορα με το Ισραήλ και με τα παλαιστινιακά εδάφη στην οποία επικρατεί σταθερότητα και παράλληλα ασκείται μια σοβαρή διπλωματική πολιτική στο παλαιστινιακό και στον θέμα του πολέμου στη Γαζα.
Οι εκλογές αυτές, με τις κάλπες να ανοίγουν σήμερα Τρίτη, είναι όμως κρίσιμες και για αρκετούς ακόμη λόγους.
Οι Ιορδανοί ψηφίζουν για την ανάδειξη των νέων 138 μελών του Κοινοβουλίου με τις ισχυρές φυλές, τους κεντρώους και τους φιλοκυβερνητικούς υποψήφιους να αναμένεται να παραμείνουν κυρίαρχοι σε ένα σύστημα που υποεκπροσωπεί πόλεις όπου οι ισλαμιστές και φιλελεύθεροι αντίπαλοί τους έχουν ισχυρά πατήματα.
Ωστόσο, όπως αναφέρει το Reuters, το ενδιαφέρον είναι πως η κυβέρνηση ενέκρινε το 2022 έναν νέο εκλογικό νόμο που αποτελεί ορόσημο σε μια διαδικασία σταδιακού εκδημοκρατισμού, ανοίγοντας το δρόμο για τα πολιτικά κόμματα να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο.
Ο νόμος Διατηρεί ένα σύστημα ψηφοφορίας που ευνοεί τις αραιοκατοικημένες περιοχές που ελέγχουν φύλαρχοι και τις επαρχιακές περιοχές έναντι των πυκνοκατοικημένων πόλεων που κατοικούνται κυρίως από Ιορδανούς παλαιστινιακής καταγωγής, και αποτελούν είναι ισλαμικά προπύργια και είναι άκρως πολιτικοποιημένες.
Με το νέο σύστημα για πρώτη φορά κατανέμονται άμεσα 41 έδρες σε περισσότερα από 30 αδειοδοτημένα και κυρίως φιλοκυβερνητικά κόμματα. Επίσης, αυξήθηκε η ποσόστωση για την εκπροσώπηση των γυναικών στις 18 από 15 έδρες και μειώθηκε το όριο ηλικίας για τους υποψήφιους βουλευτές στα 25 από 30.
Οι αλλαγές εκτιμάται πως θα να μειώσουν τον παραδοσιακά ισχυρό αντίκτυπο του φυλετισμού που αμβλύνει την εμφάνιση εθνικιστικών κομμάτων και περιορίζει την επιρροή των ισλαμιστών.
Αξιωματούχοι λένε ότι η απόφαση του ισχυρού βασιλιά Αμπντάλα να προχωρήσει στις κάλπες ήταν ένα μήνυμα ότι η πολιτική συνεχίζεται κανονικά παρά τον πόλεμο στη Γάζα που έχει ρίξει τη σκιά του στις οικονομικές και πολιτικές προοπτικές της Ιορδανίας.
Από τα 11 εκατομμύρια κατοίκους της Ιορδανίας, 5,1 εκατομμύρια είναι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ηλικίας άνω των 18 ετών. Υπάρχουν 1.623 υποψήφιοι, συμπεριλαμβανομένων 353 γυναικών, οι οποίες ανταγωνίζονται για έδρες σε 18 περιφέρειες.
Δέκα έδρες προορίζονται για μειονότητες Χριστιανών και Κιρκάσιων. Πάνω από τα δύο τρίτα των Ιορδανών ζουν σε πόλεις, αλλά έχουν λιγότερες από το ένα τρίτο των εδρών στη Βουλή.
Αξιωματούχοι ελπίζουν σε υψηλότερη προσέλευση από τις τελευταίες εκλογές που έφεραν περιορισμένα κέρδη για ανεξάρτητους βουλευτές και ισλαμιστές, αλλά άφησαν τη Βουλή κυρίως στα χέρια φυλετικών, κεντρώων και φιλοκυβερνητικών.
Πολλοί από τους πολίτες της χώρας είναι Παλαιστίνιοι, οι οικογένειες των οποίων εγκαταστάθηκαν στην χώρα μετά από αραβο-ισραηλινούς πολέμους.
Σημειώνεται πως η Ιορδανία υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ το 1994.
«Κυριαρχεί» ο πόλεμος στην Γάζα
Με αυτό το πληθυσμιακό προφίλ αλλά και λόγω γειτνίασης και θρησκείας, δεν είναι έκπληξη πως στον προεκλογικό λόγο κυριαρχούν οι εξελίξεις στη Γάζα. Ο πόλεμος που διεξάγει το Ισραήλ προκαλεί οργή σε πολλούς Ιορδανούς. Πολλοί μάλιστα δηλώνουν απογοητευμένοι απο την στάση της κυβέρνησης που εμφανίζεται αδύναμη να παρέμβει, εκτιμώντας πως αυτό το αίσθημα απογοήτευσης ίσως οδηγήσει πολλούς τη αποχή.
Βέβαια, τα περισσότερα προεκλογικά σλόγκαν και οι περισσότερες υποσχέσεις των υποψηφίων αφορούν τις προκλήσεις της καθημερινότητας αλλά ο πόλεμος επανέρχεται σε κάθα πολιτική συζήτηση ως κεντρικό, μείζον θέμα.
«Ο πόλεμος στη Γάζα και η παλαιστινιακή υπόθεση έχουν κεντρική θέση στις ιορδανικές εκλογές. Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Γάζα και στην Παλαιστίνη και στις σφαγές που διαπράττονται», τονίζει ο Σάλεχ αλ Αρμούτι, πρώην βουλευτής και υποψήφιος του ισλαμιστικού κόμματος. Και πρόσθεσε σύμφωνα με το AFP, «Οι εκλογές δεν πρέπει να καθυστερήσουν και ωφελούν την παλαιστινιακή υπόθεση και την περιοχή, αλλά φοβάμαι πως θα έχουμε αποχή εξαιτίας των εξελίξεων», πρόσθεσε.
Για τον αναλυτή Ουράιμπ Ραντάουι, διευθυντή του Κέντρου Πολιτικών Μελετών Αλ Κουντς («Ιερουσαλήμ») στο Αμάν, μεγάλη μερίδα της ιορδανικής κοινωνίας «θεωρεί την κατάσταση στη Γάζα πιο σημαντική και δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στις εκλογές», κατά συνέπεια δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο «να προτιμήσει την αποχή».
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα πολιτικά κόμματα που έχουν πάρει καθαρή θέση για τη Λωρίδα της Γάζας, ιδίως τα ισλαμιστικά, ενδέχεται να καταγράψουν κέρδη, χωρίς πάντως να προβλέπεται ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων στο πολιτικό σκηνικό.
Σημειώνεται επίσης πως πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας κατάφερε σκληρό πλήγμα στον τομέα του τουρισμού στην Ιορδανία, που εισφέρει περί το 14% του ΑΕΠ. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε πτώση των εισοδημάτων στη χώρα, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή οικονομική στήριξη, ειδικά των ΗΠΑ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και στην οποία η ανεργία έφθασε το 21% το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Κανάλι Ένα, 90,4fm, K.Π.
