Φίλες και Φίλοι,
Στο μαύρο κολαστήριο της ΕΣΑ του Πειραιά, στο πρώην Στρατόπεδο Παπαδογιωργή στα Καμίνια, θα βρεθούμε την Παρασκευή 21 Απριλίου 2023 στις 12:30 το μεσημέρι, ο Δήμος Πειραιά -με όλες τις δημοκρατικές παρατάξεις του Δημοτικού Συμβουλίου- και ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων & Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 (ΣΦΕΑ).
Εκεί, στα χρόνια της χούντας, ήταν η έδρα του 952ου Λόχου της ΕΣΑ (Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία). Από τα κρατητήρια του πέρασε μία μεγάλη ομάδα αντιστασιακών ευρύτατου πολιτικού φάσματος, από τη φιλοβασιλική Δεξιά -μετά το αποτυχημένο κίνημα τον Δεκέμβρη του 1967- μέχρι την κομμουνιστική Αριστερά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που εντόπισε ο καλός Πειραιώτης δημοσιογράφος Σταύρος Μαλαγκονιάρης, στα κρατητήρια των Καμινίων φυλακίστηκαν ο Παναγιώτης Μηλιώτης, «καπετάν Σπάρτακος» του ΕΛΑΣ με συμμετοχή στη μεγάλη επιχείρηση το 1943 για την απελευθέρωση 56 κομμουνιστών κρατουμένων από το Νοσοκομείο «Σωτηρία», ο Αλέκος Ζωγράφος, «καπετάν Λαοκράτης» του ΕΛΑΣ, ο Ξενοφών Παπανικολάου. Κατηγορήθηκαν για συμμετοχή στην αντιδικτατορική οργάνωση «Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός» (ΕΑΣ). Στο στρατόπεδο φυλακίστηκαν, επίσης, ο φοιτητής της Ιατρικής Σοφοκλής Πεντάρης για τη συμμετοχή του στο φοιτητικό κίνημα, οι μετέπειτα βουλευτές Ιπποκράτης Σαβούρας της Ν.Δ., Νίκος Βγενόπουλος του ΠΑΣΟΚ, ως μέλος του αντιδικτατορικού ΠΑΚ, καθώς και οι Ζαχαρίας Καραγιώτας και Ξενοφών Πελοποννήσιος της Ένωσης Κέντρου, ο Κώστας Αλαβάνος, τα αδέλφια Άρις και Διονύσης Μπουλούκος (αρχικά βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και μετέπειτα της Ν.Δ.) και οι φοιτητές Μιχάλης Σαμπατακάκης, της οργάνωσης «Ρήγας Φεραίος», Ιωάννης Κοροβέσης, μέλος της συντονιστικής επιτροπής του Πολυτεχνείου, Χρήστος Λάζος και Γεράσιμος Παρασκευόπουλος της συντονιστικής επιτροπής των φοιτητών της Νομικής.
Στο πρώην στρατόπεδο Παπαδογιωργή, μετά την πτώση της χούντας- στεγάστηκε η Στρατολογία Πειραιά. Όταν το στρατόπεδο πέρασε στον Δήμο Πειραιά, επί δημαρχίας Βασίλη Μιχαλολιάκου, διαμορφώθηκαν χώροι πρασίνου. Όμως, στη συνέχεια το πάρκο υποβαθμίστηκε. Το 2017, επί δημαρχίας Γιάννη Μώραλη, περιλήφθηκε στην πρόταση της ΟΧΕ Πειραιά και η Περιφέρεια Αττικής -υπό τη Ρένα Δούρου- το ενέταξε στις χρηματοδοτήσεις των κοινωνικών έργων.
Ο «Πειραιάς για Όλους» διεκδικούσε από το 2019 την αναβίωση του χώρου. Για πρώτη φορά βρεθήκαμε στου Παπαδογιωργή το 2020, εν μέσω πανδημίας, μαζί με τους βουλευτές και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Πειραιά, στην επέτειο του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου, για να τιμήσουμε τα θύματα της δικτατορίας. Ήταν η πρώτη στιγμή που η μνήμη του στρατοπέδου αναδύθηκε από τη λήθη. Τον Οκτώβρη του 2022 με πρωτοβουλία του προεδρείου του ΣΦΕΑ -με τον Βαγγέλη Γκιουγκή, τον Νίκο Μανιό, τον Γιάννη Ξαρχουλάκο- συναντήσαμε τον δήμαρχο Γιάννη Μώραλη και θέσαμε το θέμα της ανάπλασης του στρατοπέδου και της διαμόρφωσης ενός τόπου μνήμης της αντίστασης κατά της δικτατορίας. Η υπόθεση, τελικά, είχε αίσια κατάληξη. Σε νέα συνάντηση του δημάρχου με το Διοικητικό Συμβούλιο του ΣΦΕΑ και με διαπαραταξιακή συμφωνία αποφασίστηκε η διοργάνωση της εκδήλωσης, ενώ με ομόφωνη απόφαση του -σε έκτακτη συνεδρίαση τη Μ. Πέμπτη 13 Απριλίου- το Δημοτικό Συμβούλιο Πειραιά ενέκρινε την εγκατάσταση γραφείων του ΣΦΕΑ στον πρώην 952ο Λόχο της ΕΣΑ.
Στις στιγμές που η Δημοκρατία παλινδρομεί, αυτές οι ευρύτατης αποδοχής ισχυρές πολιτικές και συμβολικές κινήσεις αποκτούν ιδιαίτερο νόημα. Προηγήθηκε η εκδήλωση του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά για την εξέγερση της Νομικής και τώρα η επέτειος της 21ης Απριλίου 1967 από όλες τις πολιτικές πτέρυγες του Δήμου Πειραιά και τον ΣΦΕΑ στον Λόχο ΕΣΑ στα Καμίνια. Ο Πειραιάς υπενθυμίζει τη δημοκρατική του ιστορία.