Περισσότεροι από 2.500 άθρωποι σκοτώθηκαν και χιλιάδες τραυματίστηκαν από τον τρομακτικό σεισμό των 7,8 R που έπληξε τη νοτιοανατολική Τουρκία, κοντά στα σύνορα με τη Συρία, τα ξημερώματα της Δευτέρας.
Τον σεισμό, με επίκεντρο κοντά στην πόλη Γκαζιαντέπ, ακολούθησαν πάνω από 120 μετασεισμοί μέσα σε περίπου 12 ώρες και ένας νέος κύριος σεισμός 7,6R μερικά χιλιόμετρα πιο μακριά από τον πρώτο.
Ποιοι παράγοντες όμως συνετέλεσαν ώστε ο σεισμός αυτός είναι τόσο φονικός.
Οι τρεις βασικοί παράγοντες
Το τρομακτικό μέγεθος του σεισμού είναι ο πρώτος προφανής παράγοντας αφού ταξινομείται ως»μεγάλος» στην επίσημη κλίμακα. Ξέσπασε κατά μήκος περίπου 100 χιλιομέτρων γραμμής ρήγματος, προκαλώντας σοβαρές ζημιές σε κτίρια κοντά στο ρήγμα.
Η καθηγήτρια Τζοάννα Γουόκερ, επικεφαλής του Ινστιτούτου για τη Μείωση Κινδύνων και Καταστροφών στο University College του Λονδίνου, σχολίασε στο BBC: «Από τους πιο θανατηφόρους σεισμούς σε κάθε δεδομένο έτος, μόνο δύο τα τελευταία 10 χρόνια ήταν ισοδύναμου μεγέθους και τέσσερις τα προηγούμενα 10 χρόνια».
Αλλά δεν είναι μόνο η δύναμη του τρόμου που προκαλεί καταστροφή.
Η ώρα εκδήλωσης ήταν καταλυτικός παράγοντας για τον υψηλό αριθμό νεκρών αφού στις 4:17 τα ξημερώματα οι άνθρωποι ήταν μέσα στα σπίτια τους και σεισμός τους βρήκε κυριολεκτικά στον ύπνο, άρα ήταν δύσκολο να αντιδράσουν άμεσα και να βρουν σημείο να προφυλαχθούν ή να εγκαταλείψουν τα δονούμενα κτίρια.
Η ποιότητα των κτιρίων είναι επίσης ένας παράγοντας.
Η δρ. Κάρμεν Σολάνα, ειδική στην ηφαιστειολογίας και την επικοινωνία κινδύνου στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ, επισημαίνει ότι «Η ανθεκτική υποδομή είναι δυστυχώς κάτι σπάνιο στη Νότια Τουρκία και ειδικά στη Συρία, επομένως η διάσωση ζωών εξαρτάται πλέον κυρίως από την άμεση ανταπόκριση. Πρώτες 24 ώρες είναι κρίσιμες για την εύρεση επιζώντων ενώ μετά από 48 ώρες ο αριθμός των επιζώντων μειώνεται δραματικά».
Αυτή ήταν μια περιοχή όπου δεν είχε σημειωθεί μεγάλος σεισμός για περισσότερα από 200 χρόνια και επομένως το επίπεδο ετοιμότητας θα ήταν μικρότερο από μια περιοχή που ήταν περισσότερο συνηθισμένη να αντιμετωπίζει δονήσεις.
Στην δε Συρία η καταπόνηση των κτιρίων είναι τεράστια και μετά από 12 χρόνια πολέμου και βομβαρδισμών τα κτίρια στα οποία δυστυχώς πολλοί άνθρωποι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν είναι άκρως ακατάλληλα.
Κίνδυνος όμως υπάρχει και για τα κτίρια που κατάφεραν να σταθούν όρθια καθώς η συνεχής φθορά από τους σεισμούς τα καθιστά μη ασφαλή.
Τι προκάλεσε τον σεισμό;
Ο φλοιός της Γης αποτελείται από ξεχωριστά κομμάτια, που ονομάζονται πλάκες, που φωλιάζουν το ένα δίπλα στο άλλο.
Αυτές οι πλάκες συχνά προσπαθούν να μετακινηθούν, αλλά το ένα εμποδίζεται από την επαφή και τριβή του με ο άλλο. Αλλά μερικές φορές η πίεση αυξάνεται έως ότου μια πλάκα τραντάξει ξαφνικά, προκαλώντας την κίνηση στην επιφάνεια της Γης.
Η τριβή των πλακών ήταν υπεύθυνη για πολύ καταστροφικούς σεισμούς στο παρελθόν.
Στις 13 Αυγούστου 1822 προκάλεσε σεισμό μεγέθους 7,4 Ρίχτερ, σημαντικά μικρότερος από τον σεισμό 7,8 Ρίχτερ που καταγράφηκε τη Δευτέρα.
Ακόμα κι έτσι, ο σεισμός του 19ου αιώνα είχε ως αποτέλεσμα τεράστιες ζημιές σε πόλεις της περιοχής, με 7.000 θανάτους να καταγράφονται μόνο στην πόλη του Χαλεπίου της Συρίας. Οι καταστροφικοί μετασεισμοί συνεχίστηκαν για σχεδόν ένα χρόνο.
Έχουν ήδη σημειωθεί αρκετοί μετασεισμοί μετά τον σεισμό της Δευτέρας και οι επιστήμονες αναμένουν ότι θα ακολουθήσουν πολλοί και ισχυροί σε βάθος χρόνου.
Σε αυτή την περίπτωση σεισμού μιλάμε για την βρίσκεται η αραβική πλάκα που κινείται προς τα βόρεια (από την Ερυθρά Θάλασσα έως στην ΝΑ Τουρκία) και έρχεται σε επαφή και τριβή με το περίφημο Ρήγμα της Ανατολίας.
Πώς συγκρίνεται αυτό με άλλους μεγάλους σεισμούς;
Ο σεισμός στα ανοικτά των ακτών της Ιαπωνίας το 2011 καταγράφηκε ως μεγέθους 9 και προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στη Γη και τσουνάμι – το οποίο οδήγησε σε μεγάλο ατύχημα σε πυρηνικό εργοστάσιο κατά μήκος της ακτής.
Ο μεγαλύτερος σεισμός που έγινε ποτέ ήταν 9,5 Ρίχτερ που καταγράφηκε στη Χιλή το 1960.
Ο τελευταίος πολύ μεγάλος σεισμός στην Τουρκία ήταν το 1999, 7,6 Ρίχτερ με περίπου 17ης Αυγούστου 1999, ο οποίος είχε στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 17.000 ανθρώπους.
Στην Τουρκία γίνεται λόγος και συγκρίσεις για τον σεισμό των 7,8 Ριχτερ του 1939 με 30.000 νεκρούς.
Κανάλι Ένα, 90,4fm, Κ.Π.
